Biomechanika wyklady0017

Aby rzetelnie zmierzyć kąt stawowy' (zakres ruchu to różnica skrajnych wartości tego kąta) należy między innymi:

określić w jakiej płaszczyźnie mam być mierzony zakres ruchu; oś goniometru ma być prostopadła do tej płaszczyzny i pokrywać się z osią stawu,

ustabilizować sąsiednie odcinki ciała, przy pomiarze ruchomości stawów obsługiwanych przez mięśnie wielostawowe ważne są też wartości kątów w stawach sąsiednich (należy je ustalić i ustabilizować).

Oś goniometru powinna pokrywać się z osią stawu, należy więc pamiętać, że [2]:

o w stawie ramiennym punkty boczne osi znajdują się 2,5 cm poniżej wyroska barkowego łopatki (pionowo w dół),

o w stawie łokciowym oś wyznacza linia przesunięta o 1 cm w dół od linii łączącej nadkłykcie (przyśrodkowy i boczny) kości ramiennej, o oś stawu promieniowo-nadgarstkowego (dla ruchów w płaszczyźnie czołowej) w uproszczeniu przechodzi przez punkt w połowie odcinka łączącego wyrostki ryl-cowate kości łokciowej i promieniowej,

o oś stawu biodrowego (dla ruchów w płaszczyźnie stralkowej) przechodzi przez punkty przesunięte około 1 cm do przodu od wierzchołków krętarzy, o oś stawu kolanowego przebiega 2,5 cm powyżej szczeliny stawu kolanowego na granicy środkowej i tylnej części wymiaru strałkow'ego kolana, o w stawie skokowo-goleniowym oś przebiega około 0,8 cm powyżej kostki bocznej (pionowa w górę).

Oś ruchu nie zawsze jest nieruchoma, np. w stawie kolanowym podczas zginanie kłykcie kości udowej najpierw się toczą, a następnie ślizgają do przodu po powierzchni stawowej kości piszczelowej, oś obrotu przesuwa się w kierunku przednio-tylnym i pionowym o około 2,5 cm.

T. Bober i J. Zawadzki [2] proponują konwencję zapisu zakresu ruchu opisaną w poniższych przykładach:

zginanie w stawie łokciowym: S ntF-O® (cz), lub S 120^o-0°-10^o (cz) - co oznacza ruch w płaszczyźnie strzałkowej, zakres ruchu czynny, 10° - to kąt nadwyprostu; zginanie podeszwowe stopy 60°, prostowanie grzbietowe 10°; S 60°-0°—10° (cz).

III. Równowaga ciała u człowieka.

2. Rodzaje stanów równowagi.

/

Stan równowagi charakteryzacji    Jeśli przed zadziałaniem sil ciało

było w spoczynku, to po ich zadziałaniu będzie w równowadze, kiedy zrównoważą się siły oraz momenty sił. Te warunki równowagi oraz przykłady ich wykorzystania w analizie układu kostno-ruchow>ego człowieka były przedmiotem pierwszego wykładu.

Względem zachowania się ciała po nieznacznym wytrąceniu ze stanu równowagi wyróżniamy trzy rodzaje,EÓwn.a\mgUrvs.7k

♦    ^stała/- po wytrąceniu ciało powróci do położenia wyjściowego, aby osiągnąć minb

mum energii potencjalnej,

•    ..obojętna/- po wytrąceniu ciało znajdzie się w stanie równowagi wunnym położeniu,

#    . chwiejna,- wytrącenie oddala ciało od wyjściowego stanu równowagi.

I    U    I

Ep =min    Ep =const.    Ep=max

ih > 0    Ah = 0    Ah < 0

Rys.7. Przykłady stanów równowagi [4j.

Ciało człowieka jest w stanie równowagi trwałej kiedy ma 3 łub więcej punktów podparcia (człowiek na czworakach lub z laską), także gimnastyk wykonujący zwis na drążku może być w stanie równowagi trwałej.

Człowiek nie bywa w stanie równowagi obojętnej. Jego stan - to stan równowagi chwiejnej, z którego wytrącony powraca po chwili dzięki działaniu odpowiednich mięśni.