IMG 18 (6)

Aby określić średnią wartość ilorazu q₂ należy zmierzyć pierśnice oraz ści pewnej liczby drzew drzewostanu, znaleźć połowę wysokości każdej strzah miejscu tym zmierzyć grubość. Stosunek sumy grubości w połowie wysokości ły do sumy pierśnic drzew daje nam średnią wartość ilorazu q₂ dla drzewostanu Pomiar ilorazu q₂ jest rzadko stosowany, do tego bowiem celu potrzebne sąo*. powiędnie przyrządy służące do pośredniego pomiaru grubości.

Dla drzewostanów sosnowych współczynnik zmienności ilorazu    wy

nosi średnio około 6%. Znając ten współczynnik, możemy określić błąd wyznaca-nia średniej wartości ilorazu q₂ dla drzewostanu:

(3.40i

gdzie:

p_q% - błąd średni ilorazu q₂,

- liczba drzew służąca do wyznaczania średniej wartości ilorazu q₂-

H. Plerśnicowa liczba kształtu

Pierśmcową liczbę kształtu stopnia pierśnicy lub drzewostanu określa się za pomocą drzew próbnych lub za pomocą odpowiednich wzorów empirycznych czy też tablic Określanie picrśnicowej liczby kształtu za pomocą drzew próbnych jest czynnością bardzo pracochłonną, wymaga bowiem przeprowadzenia pomiarów na ściętych drzewach próbnych. Znacznie mniej pracochłonne są sposoby oparte na wzorach empirycznych lub tablicach liczb kształtu. Liczby kształtu drzewostanu zawarte są w tablicach zasobności. Tablice te będą omówione w dalszej części pracy.

1. Określanie pierśmcowej liczby kształtu dla stopni pierśnic

RytuMk 37

Un** fcŁZUrfhJ

Picrśnicową liczbę kształtu stopnia pierśnicy moZna określić z linii liczb kształtu. Jest to wykres przedstawiający zależność liczby kształtu od pierśnicy drzewa: oś rzędnych - picrśnicową liczba kształtu, oś odciętych - pierśnica drzewa (rys. 37). Linię liczb kształtu sporządza się z danych otrzymanych dla pewnej liczby drzew drzewostanu Drzewa próbne pobiera tię z całego zakresu pierśnic. V. wy-

kresu można odczytać picrśnicową liczbę kształtu dla dowolnego stopnia pierśm-

cy.

Picrśnicową liczbę kształtu stopnia grubości można także określić na podstawie tablic liczb kształtu dla drzew (patrz tabela 12). Liczbę kształtu z tych tablic odczytuje się na podstawie wartości środkowej stopnia pierśnicy i średniej wysokości stopnia.

2. Określanie pierśnicowej liczby kształtu drzewostanu a. Drzewa próbne

Picrśnicową liczbę kształtu drzewostanu (F) można określić na podstawie wyników pomiaru drzew próbnych zgodnie ze wzorem:

y v

F = ~—    (3.41)

gdzie:

v - miąższość drzew próbnych. g - picrśnicowc pole przekroju drzew próbnych. h - wysokość drzew próbnych.

Ustalona wzorem (3.41) pierśnicowa liczba kształtu drzewostanu może być przyjęta za jednakową dla wszystkich stopni pierśnic. Dotyczy to takich drzewostanów. w których zależność pierśnicowej liczby kształtu od pierśnicy jest bardzo słaba. np. drzewostanów sosnowych średnich i starszych klas wieku.

Dokładność określania pierśnicowej liczby kształtu drzewostanu zalety od liczby i sposobu pobrania drzew próbnych oraz od zmienności pierśnicowej liczby kształtu. Przy pobieraniu drzew próbnych można kierować się cechami, od których zależy pierśnicowa liczba kształtu - mamy wówczas do czynienia z wy borem drzew próbnych. Można także przy pobieraniu drzew próbnych nie kierować się innymi cechami drzewa - pobieramy wówczas dowolne drzewa z drzewostanu

Przy wyborze drzew próbnych można wyróżnić dwa etapy Etap pierwszy polega na określeniu średniej wartości cechy pomocniczej drzewostanu W rtapr dru-gim pobieramy takie drzewa próbne, których wymiary są zbliżone do średniej war tości cechy pomocniczej drzewostanu Przez wybór drzew próbnych można zwsę kszyć dokładność określania pierśnicowej liczby kształtu drzewostanu w porówna mu z pobieraniem dowolnych drzew próbnych. Podstawowym warunkiem zw»ę kszema dokładności jest uwzględnienie przy wyborze drzew próbnych takie; a\ hy pomocniczej, od której zależy pierśnicowa liczba kształtu

Pomajmy teoretyczne podstawy oceny średniej / próby przy róznwn tpmoNc pobierouj by (Bruchwołd I970c. I970T. I97lb. 1973a)

Wprowadźmy nattcpujjcc o/nar/rnia