IMG18

Parametrem określającym kształt spoiny jest współczynnik kształtu (p (opisany w rozdziale 6.4.4). Najbardziej skłonne do pęknięć krystalizacyjnych są spoiny z wąską strefą przetopienia o małym współczynniku kształtu, w których zetknięcie się wierzchołków krystalitów następuje w osi spoiny (rys. 6.32). Przy zwiększaniu współczynnika kształtu odporność materiału na powstanie pęknięć gorących się podwyższa. Jednak przy bardzo szerokich spoinach prawdopodobieństwo powstania w nich pęknięć znowu zwiększa się, co można wyjaśnić niekorzystnym równoległym układem krystalitów i dużym skurczem poprzecznym (rys. 7.32).

pęknięcie    brak pęknięć    pęknięcie

Rys. 7.32. Wpływ współczynnika kształtu spoiny na pękanie podczas krzepnięcia: a) współczynnik kształtu mały, b) współczynnik kształtu właściwy, c) współczynnik kształtu duży

Przykład wpływu współczynnika kształtu spoiny na wielkość odkształcenia względnego 8 i skłonność do pęknięć krystalizacyjnych przy różnej zawartości węgla pokazano na rysunku 7.33. Na rysunku 7.34 zestawiono czynniki zwiększające skłonność do pękania krystalizacyjnego spoin oraz sposoby zapobiegania pękaniu.

a)    b)

Rys. 7.33. Wpływ kształtu spoiny na wielkość odkształcenia względnego e (a) i skłonność do pęknięć

krystalizacyjnych spoin o różnej zawartości węgla (b) [89]