wstęp do teorii polityki img 14

wstęp do teorii polityki img 14



18

Wyodrębnienie i określenie głównych uwarunkowań polityki zagranicznej państw jest zdaniem niektórych badaczy zadaniem szczególnie trudnym1 2 3. Trudność ta wynika z bardzo dużego zróżnicowania środowiska (otoczenia) każdej polityki zagranicznej. W tej sytuacji można tylko próbować sformułować odpowiedź częściową i przybliżoną.

Większość badaczy, włączając w to zwolenników teorii podejmowania decyzji, opowiada się za podziałem środowiska polityki zagranicznej na dwa obszary, w' których należy- poszukiwać determinant tej polityki. Pierwszy stanowi środowisko wewnętrzne (krajowe), drugi środowisko zewnętrzne (międzynarodowe)'4. Najogólniej można stwierdzić, że środowisko wewnętrzne polityki zagranicznej obejmuje czynniki naturalne (przyrodnicze), kulturowe i społeczne, zaś środowisko zewnętrzne stanowi całokształt sytuacji międzynarodowej danego państwa^5.

Drugi podstawowy podział środowdska polityki zagranicznej, szeroko rozpowszechniony w nauce amerykańskiej, opiera się na wyodrębnieniu sfery psychologicznej (percepcji, wyobrażeń, ocen i oczekiwań) i sfery operacyjnej (rzeczywistości). Rozróżnienie to zaproponowane w połowie pięćdziesiątych przez Harolda i Margaret Sprout4 do dziś znajduje zwolenników i interpretatorów w nauce o stosunkach międzynarodowych. Publikujący w następnej dekadzie Wolfram F. Hanrieder podjął próbę analizy uwarunkowań (referentś) polityki zagranicznej wykorzystując oba rodzaje stosowanych dotychczas typologii. W rezultacie traktuje on środowisko wewnętrzne tej polityki jako - uwarunkowania motywacyjne, a środowisko międzynarodowe -jako uwarunkowania, płaszczyznę operacyjną*. 7. kolei w latach następnych w na-

1

Hopkins Press 1962, s. 37 45) podsumowując debatę na temat głównych determinant polityki zagranicznej dostrzega w niej następujące szkoły- myślenia: a) teorie jednoczynnikowt* (marksistowska, goepolityczna), b) Teorie wielu czynników, c) teorie środowiska (environmenl), d) szkołę realistyczną, która rozwijając teorię poprzednią, koncentruje uwagę na badaniu wpływów środowiska i roli intuicji. Autor ten konkludował, że największą popularność zyskuje teoria środowiskowych i predyspo-zycyjnych (osobowościowych) determinant polityki zagranicznej państw.

2

Zob. np. George Modeiski, A Theory of Foreign Policy, London: Praeger 1962, s. 100-107; Joseph Frankel, The Making of Foreign Policy: An A nalysis of'Decision-Making, London: Oxford Univer-sity Press 1963, s. 54—94; A. J\ K. Organski, World Politics, New York: New York Knopf 1958, s. 78-79; Richard C. Snyder, f i. W. Bruck, Burton Sapin (red.), Foreign Policy Decision-Making: An Appro-ach to ihe Siudy of International Politics, New York: Free Press of Glencoe 1962, s. 67-68; Harold Sprout, Margaret Sprout, An Fcological Paradigm for Siudy of Internationa} Politics, Princeton: Center of International Studies, Woodrow Wilson School of Public and International Affairs, Princeton Univer-sity 1968, s. 30-33; F. A. Po/.dniakow, Wnieszniepoliticzeskaja diejatielnostTmieźdunarodnyje otno-szenia, Moskwa; Nauka • 986, s, 52-67. Por. James N. Rosenau (red.), Linkage Politics: Essays on the Conre/gence of National and International Systems, New York: Frcc Press 1969, s. 45.

3

* Odnotować należy, żc w jednej z nowszych prac uczonych brytyjskich pojawił się podział „kontekstu” polityki zagranicznej państwa na trzy sektory: międzynarodowy, rządowy i krajowy. Zob. Mark Webber, Michael Smith et al., Foreign Policy in a Tramfonned World, Harlow: Prentice Hall 2002, s. 30 -38.

4

s Harold Sprout, Margaret Sprout, Man - Milieu Relatiomhip ffypolheses in the Context of InternationalPolitics, Princeton: Princeton University 1956.

5

7 Arnold Wolfers {Discordand Collaboration: Essays on International Politics, Baltimore: Johns


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
20090 wstęp do teorii polityki img 18 22 Teorie dcterminizmu geograficznego zazwyczaj koncentrują si
wstęp do teorii polityki img 44 49 niej wyodrębniali również inne podstawowe cele polityki, odzwierc
62963 wstęp do teorii polityki img 194 184 w oparciu o kryterium aktywności międzynarodowej, od ról
66140 wstęp do teorii polityki img 11 14 kierunkach politologia i stosunki międzynarodowe, szeroko r
34192 wstęp do teorii polityki img 57 62 miarów, wyodrębnianych wediug kryterium przedmiotowego. Zgo
13353 wstęp do teorii polityki img 1 POLITYKI ZAGRANICZNEJ PAŃSTWA redakcja naukowa RYSZARD ZIĘBA
14598 wstęp do teorii polityki img 134 143 rodowych (ogólnodcmokratycznych) i determinant sojusznicz
21499 wstęp do teorii polityki img 169 159 Zdaniem niektórych poslmodemisiów, nadszedł zmierzch pańs
21581 wstęp do teorii polityki img 6 Theory of State Foreign Policy: An Introduction Ed. by Ryszard
22603 wstęp do teorii polityki img 123 131 wania na szybko zmieniające się warunki zewnętrzne i pozw

więcej podobnych podstron