tzn do momentu pojawienia się na wyjściu z kolumny max stężenia wymywanego związku b )zerowy
(martwy) czas retencji tm - czas przebywania w kolumnie substancji, która nie oddziałuje z fazą stacjonarną (np He w chromatografu gazowej) do momentu pojawienia się max piku.c)rredukowany czas retencji tr -jest to różnica pomiędzy całkowitym czasem retencji, a zerowym czasem retcncii.2,Qbietość retencji lw^hn,,. jak czasy retencji możemy zdefiniować objętości retencji. Objętości retencji otrzymujemy mnożąc czas retencji objętościowe
analizę ich zawartości metodą chcm bądź fizykochcm Technika ta charakteryzuje się długim czasem analizy, małą rozdzielczością i dużym zużyciem rozpuszczalników Obecnie w iodącą techniką chrom cieczowej jest wysokosprawna chrom cieczowa HPLC Skrót HPLC oznacza wysokosprawna chrom cieczową kolumnową APARATURA Zasada działania chrom cieczowego jest następująca. Ze zbiornika fazy ruchomej za pomocą pompy jest zasysany clucnt, który poprzez dozownik jest dalej tłoczony do kolumny chrom Przepływ fazy ruchomej w układzie jest kontrolowany za pomocą manometru i Za pomocą strumień eluentu
metodę zwana densytometria. obecnie rzadko stosowana, najczęściej Ornsytomctria jest metodą w preparatyce organicznej do pozwalającą zamienić chromatogramy oczyszczania związków i rozdzielania plamkowe na chromatogramy pikowe składników mieszanin W technice tej PARAMETRY RETENCYJNE stosowana jest kolumna pionowa o dl \CMSK\£^-d)całko\\ity czas retencji 10-100 cm i średnicy 1-5 cm r, - czas liczony od momentu wypełniona sorbentem Faza ruchoma wprowadzenia próbki (iniekcji) do przepływa przez kolumnę pod momentu pojawienia się na wpływem siły ciężkości Wyciek z chromatogramic max pjku kolumny (cluat) zbiera się do odpowiadającego danemu związkowi, naczynek, a następnie wykonuje się
przez oojęiosciowe natężenie przepływu gazu nośnego V, = tr *F ,
substancji w fazie stacjonarnej, nm -liczba moli substancji w fazie
ruchomej 4._Współczynnik
selektywności - a .to parametr zależny od rodzaju rozdzielanych substancji, rodzaju fazy stacjonarnej i tern kolumny Może on służyć do porównywania selektywności różnych faz stacjonarnych A = kB /k/OL Zdolność rozdzielcza kolumny Parametr ten charakteryzuje selektywność fazy stacjonarnej i sprawność kolumny Rv = 2(trr biV(W|+w2) w 12 -szerokość piku | mierzona przy podstawie. RODZAJE ODDZIAŁYWAŃ MIEDZY
CZĄSTECZKAMI UKŁADU
CHROM: siły kulombowskie - są to oddziaływania silne występujące między jonami głównie w| chromatografii jonowymiennej,
Oddziaływania dipnI-HipnI między cząsteczkami o trwałym momencie dipolowym, oddziaływania dinol-dit indukowany między cząsteczkami o trwałym momencie dipolowym i cząsteczkami, których dipol jest indukowany przez cząstki sąsiednie, Oddziaływania jon-dipol indukowany między jonami, a cząsteczkami, których dipol jest indukowany przez sąsiadujące jony, siły dyspersyjne oddziaływania między cząsteczkami, a obojętnymi at Występują one we wszystkich cząsteczkach, a w przypadku gdy połączeń mepolamych jedynie one powodują oddziaływania m/edzycząst, wiązania wodorowe są to specyficzne oddziaływania typu dipol-dipol Występują między at wodoru, u
Vr- objętość retencji, tr- czas retencji, F - natężenie przepływu gazu nośnego l przepływomierza [cm3/min] 3. Współczynnik retenrp £ dozownika w (stosunek podziału) - k Parametr ten £ wprowadza się próbkę badaną, charakteryzuje podział substancji 1 Składniki próbki ulegają rozdzieleniu chromatografów anej między' fazę * na kolumnie chrom, a następnie są ruchoma i nieruchomą k = (tr - tm)/ tm J*. wykrywane przez detektor Sygnał z lub k = n* / nm , n, - liczba moli ^detektora jest rejestrowany i
^otrzymujemy chromatogram Niektóry aparaty są dodatkowo wyposażone w kolektor frakcji, który umożliwia zbieranie rozdzielonych składników badanej mieszaniny POMPY (HPLC) pompa jest ważnym elementem chromatografu ponieważ odpow iada za przepływ przez układ fazy ruchomej w sposób ciągły, odtwarzalny i z optymalną prędkością. Do parametrów, które charaktery zują pompy zalicza się 1 zakres objętościowego wydatku, 2maksymalnc ciśnienie
robocze, 3odtwarzalność wydatku objętościowego (zakres wydatku objętościowego np 0 1-30
[ml/min.l),4zakres pulsaeji
rozpuszczalnika. Pompy stosowane w chrom cieczowej można podzielić na
1. stalociśmcniowc nie znajdują dziś powszechnego zastosowania w HPLC A)wyporowe - za pośrednictwem gazu wytwarza się ciśnienie w zbiorniku eluentu, dzięki czemu ciecz, jest przepychana przez dozownik do kolumny Pozwala wytworzyć tylko niskie ciśnienie 20 MPa. B)r tłokami o różnej średnicy - napędem pneumatycznym tłok o dużej średnicy popychany sprężonym gazem porusza tłoczący ciecz tłok o mulej średnicy W ten sposób stosunkowo niskim ciśnieniem uzyskuje się wysokie ciśnienie cieczy do 100 MPa
2, stałoprzcpiywowc utrzymują siały przepływ niezależnie od lepkości eluentu i zmian oporu hydraulicznego kolumny A)strzykm\kowe - ciec/ z cylindra jest wytłaczana za pomocą tłoku, który porusza precyzyjny lihuk