CCF090306006

423

Stany i klasy

tu wyraźnie, że burżuazja jest niezdolna do. pozostawania nadal panującą klasą społeczeństwa i do narzucania społeczeństwu warunków istnienia swej klasy jako norm prawnych. Jest niezdolna do panowania, gdyż jest niezdolna do zapewnienia swemu niewolnikowi egzystencji bodaj w ramach jego niewolnictwa, gdyż jest zmuszona spychać go do stanu, w którym musi go żywić, zamiast być przezeń żywiona. Społeczeństwo nie może już istnieć pod jej panowaniem, tzn. jej istnienie nie daje się nadal pogodzić ze społeczeństwem.

Podstawowym warunkiem istnienia i panowania klasy burżuazji jest nagromadzenie bogactwa w rękach osób prywatnych, tworzenie i pomnażanie kapitału; warunkiem istnienia kapitału jest praca na-;emna. Praca najemna opiera się wyłącznie na konkurencji między robotnikami. Postęp przemysłu, którego burżuazja jest bezwolnym i biernym nosicielem, wprowadza na miejsce rozbicia wśród robotników, spowodowanego przez konkurencję, ich rewolucyjne zespolenie oparte na zrzeszeniach. Wraz z rozwojem wielkiego przemysłu usuwa się przeto spod nóg burżuazji sama podstawa, na której wy-:warza ona i przywłaszcza sobie produkty. Wytwarza ona przede wszystkim swoich własnych grabarzy. Jej zagłada i zwycięstwo proletariatu są równie nieuniknione.

Max Weber STANY I KLASY*

1. Pojęcia ; 1. ^Położeniem klas o wymll, nazywamy typową szansę:

1)    zaopatrzenia w dobra,

2)    zewnętrznej pozycji życiowej,

3)    wewnętrznego losu życiowego,

wynikającą z rozmiarów i rodzaju prawa rozporządzania dobrami czy zdolnością do świadczeń ub jego braku) oraz z istniejących możliwości ich spożytkowania do osiągnięcia dochodu lub przy-lodów w ramach danego porządku gospodarczego.

nazywamy każdą grupę ludziznajdujących się w jednakowym..położeniu klasowym.

a)    <fla s§ posiada nia {nazywamy daną klasę wtedy, gdy położenie klasowe określają głównie sinice posiadania.

b)    'Klasą zarobkową nazywamy daną klasę wtedy, gdy położenie klasowe określają głównie ;anse rynkowego spożytkowania dóbr lub świadczeń.

c)    1K1 ą s a. społeczną nazywamy te wszystkie położenia klasowe, między którymi przecho-nęnie

a. osobiste,

• -agm. M. Weber, Gospodarka i społeczeństwo, przekład D. Lachowska, Warszawa 2002. 2 jzdział ten pozostał niedokończony. [...] Wszystkie przypisy pochodzą od tłumaczki.