Zaimek
Ze względu na to, że zaimek se ma wiele znaczeń, to dla dokładnego wyjaśnienia, o kogo chodzi, powtarza się go w formie akcentowanej:
Se lo doy a ella. Daję go jej (właśnie jej).
Yo le doy las llaves a el. Daję te klucze jemu.
W połączeniu z przyimkiem eon powstają dwie odrębne formy:
eon + mi |
= |
conmigo |
ze mną |
eon + ti |
= |
contigo |
z tobą |
Zaimki zwrotne towarzyszą czasownikom zwrotnym. W odróżnieniu od języka polskiego, zaimek zwrotny się jest zgodny w liczbie i osobie z czasownikiem. W funkcji zaimków zwrotnych występują zaimki osobowe w funkcji dopełnienia bliższego, czyli w bierniku:
levantarse wstawać, podnosić się | |
(yo) |
me levanto |
(tu) |
te levantas |
(el, ella, usted) |
se levanta |
(nosotros/-as) |
nos levantamos |
(vosotros/-as) |
os levantais |
(ellos/-as, ustedes) |
se levantan |
Miejsce zaimków zwrotnych w zdaniu odpowiada miejscu nie akcentowanego zaimka osobowego w funkcji dopełnienia (por. 3.1.2.1).
W języku hiszpańskim są trzy różne zaimki wskazujące: este, ese i aquel,
których użycie zależy od odległości przedmiotu lub osoby od osób mówiących. Zaimki wskazujące stoją zawsze przed rzeczownikiem i są z nim zgodne w liczbie i rodzaju. Mogą też występować same, zastępując rzeczownik.
Zaimek
Rodzaj męski |
Rodzaj żeński | |||
L. poj. |
este pajaro |
ten ptak |
esta lampara |
ta lampa |
L. mn. |
estos pajaros |
te ptaki |
estas lamparas |
te lampy |
L. poj. |
ese chico |
tamten chio- |
esa flor |
tamten |
piec |
kwiat | |||
L. mn. |
esos chicos |
tamci chłopcy |
esas flores |
tamte kwiaty |
L. poj. |
aquel coche |
ów samochód |
aquella lavadora |
owa pralka |
L. mn. |
aquellos co- |
owe samocho- |
aquellas lavado- |
owe pralki |
ches |
dy |
vas |
3
3.2.2 Użycie
Este, esta, estos, estas określają przedmioty i osoby, które znajdują się w pobliżu osoby mówiącej:
Este telefono funciona mai. Ten telefon źle działa.
Ese, esa, esos, esas określają osoby lub przedmioty, które znajdują się trochę dalej od mówiącego, najczęściej bliżej osoby, do której się mówi:
Esas revistas son del mes pasado. Te (tamte) czasopisma są z poprzedniego miesiąca.
Aquel, aąuella, aąuellos, aąuellas określają osoby i przedmioty, które znajdują się daleko od mówiącego, najczęściej również są oddalone w czasie:
Aąuellas casas lindan eon el bo- Tamte (owe) domy graniczą z la-sque. sem.
Zaimki wskazujące mogą również zastępować rzeczownik. W takim przypadku dla odróżnienia funkcji, jaką pełnią, noszą akcent graficzny:
^Que silla esta ocupada, esta Które krzesło jest zajęte, to czy tam-
o aąuella? to?
Formy nijakie esto (to), eso (to, tamto) i aquello (tamto) zastępują przedmioty lub zdarzenia, których nie możemy lub nie chcemy nazwać. Formy te nie mają akcentu graficznego:
<j,Que es esto? Co to jest?
No ąuiero tener nada que ver eon Nie chcę mieć z tym nic wspólne-eso. go.
17