CCF20080704009 (2)

50

UKŁAD PŁCIOWY MĘSKI

(iSystema genitale masculinum)

JĄDRO

(Testis, testimonium uirile, orchis)

Pochodzenie rozwojowe:

W rozwoju gonad wyróżniamy dwa etapy:

•    etap wspólnego rozwoju, kiedy nie występują różnice morfologiczne (stadium niezróżnicowania);

•    stadium zróżnicowanego rozwoju gonad.

Gonady powstąją z kilku źródeł:

•    z pierwotnych komórek płciowych (cellulae germinales primordiales) migrujących z endodermy dachu pęcherzyka żółtkowego około 21. dnia rozwoju;

•    z komórek nabłonka pochodzenia mezodermalnego, pokrywającego tylną ścianę jamy brzusznej ciała;

•    z komórek mezenchymalnych położonych pod wcześniej wymienionym nabłonkiem.

Do około 7. tygodnia rozwoju gonady nie wykazują zróżnicowania płciowego. Około 4. tygodnia nabłonek wyścielający przednią i przyśrodkową powierzchnię śródner-cza grubieje, tworząc uwypuklenie zwane grzebieniem płciowym (crista genitalis). W jego powstawaniu bierze udział także zagęszczanie mezenchymy podścieliska. Grzebienie płciowe leżą obustronnie wzdłuż tylnej ściany ciała zarodka, pomiędzy krezką grzbietową płodowej cewy pokarmowej i śródnerczem.

Z nabłonka grzebieni powstąją wypustki, które wnikają do mezenchymy podścieliska. Są to tzw. sznury płciowe (chordae gonadales primitwae), które mają postać pasm komórkowych o nieregularnym kształcie. W 6. tygodniu w grzebieniach płciowych pojawiąją się pierwotne komórki płciowe - gonocyty. Uważa się, iż pierwotne komórki płciowe wywierają indukcyjny wpływ na rozwój gonad w kierunku jajników lub jąder, choć prawdopodobnie decydujący wpływ na różnicowanie się wspólnej pra-gonady mają geny determinujące płeć.