CCF20090225117

bardzo wysoką ceną, którą trzeba zapłacić za ten doskonały system wsadzania do przegródek! Musimy więc zadać sobie pytanie, w jak wielkim stopniu możemy pozwolić na stępienie naszych doznań zmysłowych przy optymalnym upakowy-waniu łudzi? Jedną z najbardziej zagrożonych potrzeb człowieka jest potrzeba zachowania zdrowej gęstości w przestrzeni, zdrowej częstotliwości kontaktów, właściwej proporcji zaangażowania, niezakłóconego poczucia etnicznej tożsamości. Stworzenie takich zasad planowania przestrzeni wymagać będzie udziału specjalistów z wielu różnych dziedzin, pracujących wspólnie i na wielką skalę.

Sprawę tę akcentowano podczas II konferencji w Delos w r. 1964. Organizowane corocznie przez greckiego architekta i urbanistę C. A. Doxiadisa, konferencje te gromadzą imponujący zastęp ekspertów z całego świata, których wiedza i umiejętności przyczynić się mogą do rozwoju tego, co Doxiadis określa terminem ekistyka (badanie struktur osiedleńczych). Konkluzje wspomnianej konferencji były następujące: 1. nowe programy urbanistyczne w Anglii i Izraelu opierają się na niewłaściwych i przestarzałych o cały wiek danych. Miasta są zbyt małe, a nawet proponowane obecnie przez angielskich planistów bardziej rozległe miasta zostały zaplanowane na podstawie bardzo niewystarczających badań. 2. Choć społeczeństwa zdają sobie sprawę z tego, jak beznadziejna jest sytuacja mieszkańców rozrastających się olbrzymów miejskich — nie robi się nic, by problem ten rozwiązać. 3. Katastrofalny wzrost liczby samochodów i ludności stwarza stan chaosu, pozbawionego jakichkolwiek samokorygujących mechanizmów. Albo samochody dopuszcza się do centrum miasta przez system wydzielonych autostrad — co powoduje korki drogowe obserwowane stale w Londynie i Nowym Jorku, albo też miasta podporządkowują się samochodom i znikają pod labiryntem autostrad, tak jak się to stało w Los Angeles. 4. Mało innych przedsięwzięć miałoby tak korzystny wpływ na wszystkie rodzaje działalności gospodarczej i nic by tak nie poprawiło gospodarki jak przebudowa miast całego świata. 5. Planowanie, szkolenie i badania w dziedzinie ekistyki powinny być nie tylko skoordynowane z działalnością najwyższych instytucji rządowych, lecz muszą nadto mieć od nich zagwarantowaną bezwarunkową aprobatę i poważne poparcie.

PSYCHOLOGIA I ARCHITEKTURA

Do rozwiązania narastających problemów miejskich nie wystarczy współpraca powoływanych zwykle specjalistów: planistów, architektów, inżynierów, ekonomistów i przedstawicieli prawa, ekspertów od ruchu drogowego i transportu, pracowników oświaty, prawników, działaczy społecznych i znawców zagadnień politycznych. Konieczny jest udział innych jeszcze ekspertów. W wydziałach planowania miejskiego rzadko spotyka się psychologów, antropologów i etnologów, choć powinni się tam znajdować. Budżet na badania urbanistyczne nie może być znienacka zwiększany lub obcinany, jak to się zdarzało w przeszłości. Po opracowaniu dobrych, dających się zastosować praktycznie planów ich autorzy nie powinni oglądać niespodziewanego zahamowania realizacji tych planów, co tłumaczy się najczęściej racjami politycznymi lub doraźną koniecznością. Co więcej, nie wolno oddzielać od siebie planowania i przebudowy; modernizacja musi być nieodłączną częścią planowania.

Weźmy dla przykładu program mieszkaniowy dla mało zarabiających grup mieszkańców Chicago, który jak się okazało, dość skutecznie przysłonił i usunął z pola widzenia pewne podstawo-

237