CCF20091108008

zadania do terminu kolejnego. Takie osoby lubią prace ambitne, z elementami stresu i rywalizacji, wymagające szybkiego działania. Kiedy osoba typu A wyznacza sobie jakiś cel, musi on być zrealizowany natychmiast. Osoby typu A są wrogie, chociaż potrafią ukrywać tę właściwość przed innymi ludźmi. Ich agresja ujawnia się w rywalizacji, zwłaszcza w pracy. Są niecierpliwi i szybko wpadają w złość, jeśli uważają, że praca podwładnych czy kolegów przebiega zbyt wolno. Uważa się, że typ A znajduje się w stanie permanentnego napięcia i stresu. Jeśli nawet środowisko pracy nie zawiera czynników stresujących, osoby zaliczone do typu A wnoszą do sytuacji własny stres, jako podstawową cechę osobowości.

Z reguły osoby typu A są ekstrawertykami i mają wysoką samoocenę. Są silnie zaangażowane w pracę i cechuje je wysoka potrzeba osiągnięć oraz władzy. Badania przeprowadzone nad pracownikami służb medycznych, audytorami i pielęgniarkami pokazały, że jeśli osoba typu A wierzy, iż sprawuje kontrolę nad swą pracą, z reguły jest bardziej produktywna i odczuwa większą satysfakcję z pracy w porównaniu z sytuacją, gdy poczucie kontroli nad sytuacją jest niskie ( Lee, Ashford & Bobko, 1990). W tab. 12.1 pokazano typowe zachowania osoby typy A.

Tabela 12.1. Czy jesteś typem osobowości A?

Czy zawsze wszystko robisz szybko? (Osoby typu A szybko jedzą, poruszają się, chodzą i mówią. Przy mówieniu podkreślają pewne słowa, a koniec zdania wypowiadany jest znacznie szybciej niż początek.)

Czy do szału doprowadza Cię szybkość realizacji różnych zadań? (Osoby typu A ciągle mówią „tak, tak”, kiedy ktoś do nich mówi, a często też kończą zdania swego rozmówcy. Złości ich powoli poruszający się w ruchu ulicznym samochód, lub powolna obsługa w restauracji. Kiedy czytają, szybko wertują strony; prefemją podsumowania lub streszczenia książek.)

Czy zawsze myślisz lub próbujesz zajmować się dwiema sprawami równocześnie? (Zdarza się, że osoby typu A myślą o czymś innym rozmawiając z ludźmi, lub prowadząc samochód jedzą, aby zwiększyć własną wydajność.)

Czy czujesz się winny będąc na wakacjach lub uczestnicząc kilka godzin w jakichś rozrywkach?

Czy zdarza Ci się nie dostrzegać rzeczy interesujących lub pięknych? (Osoby typu A nie zwracają uwagi na przykład na piękno zachodu słońca czy wiosennych kwiatów. Jeśli są pytanie o szczegóły umeblowania biura czy niedawno wizytowanego domu, nie potrafią odpowiedzieć.)

Czy zawsze organizujesz sobie czas w taki sposób, by wypełniało go więcej wydarzeń i aktywności, niż można im podołać? (Jest to jeszcze inny przejaw poczucia presji czasu osób typu A.)

Czy wykonujesz nerwowe gesty, takie jak np. zaciskanie pięści, lub walisz w biurko, by podkreślić to, co właśnie mówisz? (Tego typu zachowania stanowią dowód ciągłego napięcia, charakteryzującego osobę typu A.)

Czy systematycznie oceniasz swą wartość w kategoriach ilościowych? (U osób typu A jedynie liczby określają ich poczucie dokonań i ważności. Osoby typu A chwalą się swym wynagrodzeniem lub dochodami firmy. Chirurdzy typu A mówią, ile operacji już przeprowadzili, a studenci typu A chwalą się swymi bardzo dobrymi ocenami. Ci ludzie koncentrują się raczej na ilościowych niż jakościowych aspektach życia.)

429