CCF20091123033

niezbędne, w poszczególnych instytucjach czy zespołach badawczych

stosowane są różne inne Bposoby kontroli ankieterów oraz zbierania do-

\

datkowych informacji o wywiadach i badaniach przy pomocy rozmaitych kart czy ankiet. Jako przykład można podać wprowadzoną w 1977 r. przez Zespół Realizacji Badać Terenowych w IFiS PAN "Kartę informa-cyjną o nleprZeprowadzonym wywiadzie". Kartę tę musi wypełnić każdy ankieter w przypadku, jedli nie uda mu się przeprowadzić wywiadu z wylosowanym respondentem. Dzięki temu, badacz będzie miał pełną informację co do zmian w wylosowanej próbie. W "Karcie" wymienione są również przyczyny nieprzeprowadzenia wywiadu. Znajdą się w niej zatem również i przyczyny odmów udzielenia wywiadu podawane przez respondentów. Ta ostatnia informacja wydaje nam się bardzo ważna 1 potrzebna przy wszelkiego rodzaju analizach wtórnych.

A£kieta_do ankietera

Jak wynika z literatury, ankiety do ankietera mogą mieć bardzo różne cele    • Badacze, w zależności od własnych zapotrzebować,

mogą takie ankiety przygotowywać. Trzeba jednak podkreślić, że o ile omówione wyżej dane ewidencyjno-porządkowe są konieczne w każdym kwestionariuszu, to ankieta taka nie zawsze jest niezbędna. Decydując się na przygotowanie ankiety do ankietera, badacz musi się przede wszystkim dobrze zastanowić, po co jest mu ona potrzebna 1 jak będzie opracowywał zebrane przy jej pomocy materiały.

Ankietę do ankietera układa się tak, jak każdą ankietę wypełnianą. Ankieta ta może być krótsza i dłuższa. Czasami np. badacze ograniczają się do zamieszczenia na koćcu kwestionariusza jeszcze jednej dodatkowej czystej strony i piszą tylko: "Dodatkowe uwagi ankietera o wywiadzie i respondencie". Mogą oni uzyskać w ten sposób materiał przydatny im np. do ogólnej oceny wartości zebranych danych, informacje rozszerzające niektóre odpowiedzi respondentów na pytania kwestionariuszowe, opinie badanych na temat problematyki wywiadów itp.

, Ujmując sprawę bardzo ogólnie, ^wszystkie cele ankiet do ankieterów można sprowadzić do trzech głównych:

^XD kontrola przebiegu procesu badawczego ze szczególnym uwzględnieniem pracy ankieterów;

uzyskanie informacji na temat warunków i sytuacji społecznej, w jakich przebiegały wywiady oraz na temat osoby respondenta, szczerości i pełności jego odpowiedzi itd. potrzebne w analizach wtórnych sprawdzających wartość zebranych materiałów /np, wpływ różnych czynników na odpowiedzi respondentów/;

uzyskanie dodatkowych informacji typu jakościowego, rozszerzających i pogłębiających poszczególne odpowiedzi czy całe zagadnienia.

Poniżej zamieszczamy przykładowo dwie różne ankiety do ankietera. Pierwsza z nich była stosowana w badaniach pilotażowych w Łodzi. /apeł-niała ona cel numer 2 i częściowo numer 3/. Druga - to ankieta, którą musieli wypełnić ankieterzy w międzynarodowych badaniach medycznych

zorganizowanych w USA, a które były również przeprowadzane w Polsce.

V

Była ona wykorzystana w badaniach metodologicznych na temat wpływu osób trzecich i warunków wywiadu na odpowiedzi respondentów /cel 1 i 2/.

„ Przykład 1:

ANKIETA DO ANKIETERA

Prosimy o wypełnienie tej ankiety możliwie jak najszybciej po przeprowadzeniu wywiadu. Ankiety nie wolno wypełniać w obecności re-

Y

spondenta. Prosimy o wyraźne wpisywanie odpowiedzi w miejsce kropek, a w przypadku pytań zamkniętych - o podkreślenie odpowiedniej odpowiedzi.

1,    Numer wywiadu ..................................................

2,    Imię i nazwisko ankietera........................................

3.    Data przeprowadzenia wywiadu...................................

4.    Godzina rozpoczęcia..........i zakończenia. .............. wywiadu

5.    Nazwa miejscowości, w której przeprowadzono wywiad.............

6,    Miejsce wywiadu:

ł. mieszkanie prywatne respondenta

2.    miejsce pracy

3.    inne /gdzie? / ..............................................