CCF20100407001 (2)

611

Czynniki biologiczne

(M.A. Chatigny i inni, 1989), która dopuszcza znaczną dowolność w wyborze metody mikrobiologicznej analizy powietrza, pod warunkiem, że zapewni ona powtarzalność i wiarygodność wyników.

12.43. Metody wykrywania czynników biologicznych w innych elementach środowiska pracy

Duże znaczenie dla identyfikacji biologicznych czynników szkodliwych w środowisku pracy ma mikrobiologiczne badanie próbek pyłu osiadłego w różnych miejscach pomieszczeń roboczych lub zebranego z pojemników urządzeń odpylających. W środowisku rolniczym badanie próbek pyłów lub surowców (np. zboża, siana), po kontakcie z którymi rolnik odczuwa dolegliwości, umożliwia często określenie swoistego alergenu powodującego alve-olitis allergica.

W razie podejrzenia choroby odzwierzęcej należy również pobrać materiał kliniczny od zwierząt (krew, mocz, kał, mleko, wycinek tkanki, zeskrobmy skóry itd.) i poddać badaniom zgodnie z przyjętymi zasadami (J. Parnas, 1960; Choroby odzwierzęce, 1983; J. Dutkiewicz, L. Jabłoński, 1989).

12.4.4. Metody badania ludzi

Do ustalenia związku przyczynowego między obecnością w środowisku pracy danego czynnika biologicznego a chorobą u narażonego pracownika są pomocne dwa rodzaje badań:

-    stwierdzenie obecności danego czynnika w organizmie pracownika, co ma szczególne znaczenie w przypadku bakterii, grzybów i pierwotniaków wywołujących choroby zakaźne; najczęściej dokonuje się tego przez izolację na odpowiednie pożywki, rzadziej przez sporządzenie preparatu mikroskopowego z badanego materiału klinicznego (krew, mocz, kał, plwocina, wymaz z gardła, płyn mózgowo-rdzeniowy, punktat z węzłów chłonnych itp.) lub wstrzyknięcie tego materiału zwierzętom doświadczalnym;

-    stwierdzenie dodatniej reakcji immunologicznej badanego pracownika na antygen danego czynnika, co ma znaczenie zarówno podczas ustalania czynnika wywołującego chorobę zakaźną, jak i czynnika wywołującego chorobę alergiczną.

125. Główne kierunki i zasady profilaktyki oraz zwalczania czynników biologicznych

W celu zmniejszenia skutków narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne środowiska pracy podejmuje się różnorodne działania medyczne, technologiczne i organizacyjne.

Szczepienia ochronne wysoce narażonych grup pracowników

Stosowane są głównie u pracowników służby zdrowia mających kontakt z krwią, w celu zabezpieczenia ich przed wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV), prątkami gruźlicy i innymi drobnoustrojami będącymi częstą przyczyną chorób zawo-

. i_lii_:__- —___ _ ■m