CCF20110310024

Rys. 8.1. Napięcie dotykowe Ust i napięcia U/ i U2 w sieci TN, gdy uziemienie ochronne urządzeń wysokiego napięcia i uziemienie punktu neutralnego sieci TN mają wspólny uziom; U_E - napięcie uziomowe uziomu stacyjnego, Un - napięcie fazowe.

wanie zagrożenia może nastąpić jedynie przez zmniejszenie wartości Rb co nie zawsze jest możliwe.

W dokumentach IEC i CENELEC rozpatruje się skutki przenoszenia napięcia sieci zasilającej do sieci zasilanej poprzez wspólny uziom wykonany w stacji dla urządzeń wysokiego i niskiego napięcia.

Postanowienia dotyczące łączenia lub separowania uziemień wysokiego i niskiego napięcia zawarte są zarówno w PN-IEC 60364-4-442 [N-9] jak i w PN-E-05115 [N-3], W obu normach, będących tłumaczeniem publikacji IEC i CENELEC, zasady łączenia lub separowania uziemień są takie same lecz kryteria inne. W PN-E-05115 przyjęto, że podstawą oceny zagrożenia porażeniowego jest podwójna wartość największego dopuszczalnego napięcia rażeniowego dotykowego obowiązującego na terenie stacji. W PN-IEC 60364-4-442 [N-9], przyjęto, że podstawą oceny zagrożenia porażeniowego jest największe dopuszczalne napięcie uziomowe (uszkodzeniowe) nieco większe od największego dopuszczalnego napięcia dotykowego podanego dla instalacji niskiego napięcia. To drugie kryterium należy uznać za poprawne i ono będzie poniżej przedstawione (patrz rysunek 8.1).

Zwarcie doziemne w urządzeniach wyższego napięcia stacji zasilającej sieć niskiego napięcia powoduje pojawienia się na uziomie stacji napięcia uziomo-wega U_E, którego wartość zależy od rezystancji uziemienia i prądu uziomowego. Napięcie to przeniesione przez przewody PEN (PE) na części przewodzące dostępne urządzeń niskiego napięcia zlokalizowanych poza stacją może powodować wystąpienie napięć dotykowych U_ST osiągających w niekorzystnych sytuacjach wartość równą napięciu uziomowemu stacji (U_ST = Ue).

Zmniejszenie zagrożenia porażeniowego w omawianym przypadku można zmniejszyć zmniejszając rezystancją uziemienia stacji R_E. Gdy osiągnięcie

46

Podręcznik

Rys.8.2. Zależności napięcia zakłóceniowego U_F (krzywa F) i napięcia dotykowego Ust (krzywa T) spowodowanych doziemieniem w instalacji wysokiego napięcia od czasów trwania doziemienia t_F

wymaganej rezystancji wspólnego uziemienia jest trudne można zlikwidować zagrożenie rozdzielając uziemienia urządzeń wysokiego i niskiego napięcia.

Norma PN-IEC 60364-4-442 [N-9] dopuszcza łączenie punktów neutralnych sieci TN z uziomami stacji zasilających jeżeli napięcie uziomowe stacji U_E występujące podczas zwarć doziemnych w stacyjnych urządzeniach wysokiego napięcia utrzymującego się przez czas t_F nie przekroczy wartości U_F napięcia odczytanego z krzywej F przedstawionej na rysunku 8.2 .

Ue ^ U_F(t_F)    (8.3)

Jeżeli powyższy warunek nie jest spełniony, konieczne staje się wykonanie uziemień sieci niskiego napięcia oddzielnych (niezależnych) od uziemień stacji.

Należy zauważyć, że w układach TN wykonanie wspólnego uziomu dla stacyjnych urządzeń wysokiego i niskiego napięcia nie powoduje, przy zwarciach doziemnych po stronie wyższego napięcia, wzrostu napięć Ui i U₂, które działają na izolację urządzeń niskiego napięcia.

Na rysunku 8.3 zaznaczono połączenie części przewodzącej dostępnej stacyjnego urządzenia niskiego napięcia z uziomem stacji. Oznacza to, że dla ochrony przy dotyku pośrednim wszystkie części przewodzące dostępne stacyjnych urządzeń niskiego napięcia należy połączyć z uziomami stacji a nie z przewodem PEN. Tak więc obwody stacyjnych urządzeń niskiego napięcia będą pracowały w układzie TT choć zasilane będą z sieci pracującej w układzie TN.

47

Zeszyt 12