CCF20110312030

5. WEWNĘTRZNA OCHRONA ODGROMOWA W OBIEKTACH BUDOWLANYCH

Wewnętrzna ochrona odgromowa powinna zredukować elektromagnetyczne efekty oddziaływania prądu piorunowego na osoby, instalacje i wyposażenie znajdujące się wewnątrz obiektów budowlanych. W dalszej części opracowania przedstawione zostaną tylko podstawowe zagadnienia wewnętrznej ochrony odgromowej dotyczące:

•    wyrównania potencjałów instalacji wchodzących do obiektu budowlanego,

•    wyrównanie potencjałów wewnątrz obiektu budowlanego,

•    doboru i rozmieszczania urządzeń ograniczających przepięcia i chroniących instalację elektryczną, systemy przesyłu sygnałów oraz urządzenia przed bezpośrednim oddziaływaniem części prądu piorunowego.

5.1. Wyrównywanie potencjałów instalacji wprowadzanych do obiektu

Podstawowe zasady wyrównywania potencjałów zawarto w normach ochrony odgromowej obiektów budowlanych [N-23], Postępując zgodnie z tymi zasadami należy wyrównać potencjały:

- wszelkich przewodzących instalacji wprowadzanych do obiektu,

instalacji przebiegających wewnątrz obiektu w zależności od ich usytuowania i rodzaju obiektu.

Wyrównanie potencjałów należy wykonać przy pomocy niskoimpedancyjnych połączeń [N-23]:

a)    bezpośrednich - między przewodzącymi instalacjami i urządzeniami, na których nie występuje trwale potencjał elektryczny,

b)    ochronnikowych - między urządzeniami uziemionymi a izolowanymi od ziemi oraz znajdującymi się pod napięciem przewodami urządzeń elektrycznych.

Bardzo precyzyjne zalecenia dotyczące ekwipotencjalizacji znajdują się również w normie PN-IEC 61024-1, w której m.in. stwierdzono, że:

•    „Ekwipotencjalizacja jest ważnym środkiem do zredukowania zagrożenia pożarowego i wybuchowego oraz zagrożenia życia w chronione j przestrzenie ” (punkt 3.1.1).

•    „Ekwipotencjalizacja jest osiągalna za pomocą przewodów wyrównawczych lub ograniczników przepięć, łączących urządzenie piorunochronne, konstrukcję metalową obiektu, metalowe instalacje, zewnętrzne części przewodzące oraz elektryczne i telekomunikacyjne instalacje w obrębie chronionej przestrzeni ” (punkt 3.1.1).

•    „Jeśli nie jest stosowane zewnętrzne urządzenie piorunochronne, a wymagana jest ochrona przed oddziaływanie piorunowym na wchodzące instalacje, to powinny być zastosowane połączenia wyrównawcze ” (punkt 3.1.1).

•    Połączenie wyrównawcze instalacji elektrycznych i telekomunikacyjnych powinny być wykonane możliwie najbliżej punktów wejściowych do obiektu (punkt 3.1.5).

•    Wszystkie przewody linii elektrycznych i telekomunikacyjnych powinny być połączone bezpośrednio lub pośrednio. Przewody pod napięciem powinny być połączone z urządzeniem pioru-nochronnym wyłącznie za pomocą ograniczników przepięć. W układzie TN przewody PE lub PEN powinny być połączone bezpośrednio z urządzeniem piorunochronnym. (punkt 3.1.5).

•    „Najważniejszym środkiem ochrony przed zagrożeniem życia w chronionej przestrzeni jest połączenie wyrównawcze ” (punkt 3.3).

Uwzględniając przedstawione wymagania zalecane jest, wprowadzając instalacje do obiektu budowlanego, przestrzegania następujących zasad:

74

Podręcznik

1    Instalacje wprowadzane należy łączyć z szyną wyrównawczą, dowolnym elementem urządzenia piorunochronnego lub metalowym elementem konstrukcji obiektu w miejscu położonym możliwie najbliżej miejsca wprowadzania instalacji.

2    Optymalnym rozwiązaniem jest wprowadzanie wszelkich instalacji w jednym, wspólnym miejscu. Przykładowe rozwiązanie wprowadzania w jednym miejscu instalacji elektrycznej, przewodów sygnałowych oraz innych instalacji przewodzących przedstawiono na rys. 59.

Kys. 59. Połączenia przewodów z szyną wyrównywania potencjałów w miejscu ich wprowadzenia do obiektu

I Do szyny wyrównawczej należy bezpośrednio dołączyć:

•    metalowe rury instalacji wodnokanalizacyjnej, gazowej, centralnego ogrzewania,

•    telekomunikacyjne, pomocnicze i pomiarowe elektrody uziemiające,

•    ekrany lub przewodzące elementy konstrukcyjne linii transmisji sygnałów

•    przewody PEN lub PE sieci elektroenergetycznej.

4.    Jeżeli instalacji zewnętrznych, linii zasilających, telekomunikacyjnych i sygnałowych nie można wprowadzić do obiektu w jednym miejscu i wymagane jest zastosowanie kilku szyn wyrównawczych, to powinny być one połączone możliwie najkrótszym przewodem do uziomu lub metalowych elementów konstrukcji żelbetowej obiektu. Zalecanym rozwiązaniem jest wzajemne połączenie szyn przewodem ułożonym wewnątrz (ale zawsze po ścianach zewnętrznych) lub na zewnątrz obiektu (np. otoku) który jest połączony z uziomem, przewodami odprowadzającymi instalacji odgromowej lub elementami konstrukcji żelbetowej (rys.60).

5.    Przewód łączący szyny wyrównawcze należy łączyć z przewodzącymi elementami konstrukcji żelbetowej lub innymi elementami ekranującymi.

75

Zeszyt 11