]
• krążenie wokół siebie dwu palców wskazujących (nawijanie nici).
* pocieranie o siebie pa 1 carai w s kazitj ąc ymi obu rąk
(struganie marchewki):
/
• przebieranie palcami: ruchy przebierania palcami w powietrzu przebieranie palcami („idzie rak”,
„kroczy owad”) ‘
• przebieranie palcami obu rąk.
ułożonych obok siebie (gra na pianinie, pisanie na maszynie):
• stukanie palcami:
0 podłogę (deszcz), do drzwi (pukanie), pstrykanie;
• układanie modeli z palców: zetknięcie palca wskazującego
1 kciuka („dziobek”);
• zetknięcie kciuków i palców wskazujących obu rąk
• wkładanie kciuka między palec wskazujący i środkowy („figa”).
Nieocenioną korzyść mogą przynieść dzieciom tzw. zabawy paluszkowe, które są ćwiczeniami ruchowymi i jednocześnie zabawą. Poprzez zabawę paluszkami, tysiące razy powtarzaną, uczy się małe dziecko wykonywania palcami wielu prostych ruchów, potrzebnych mu w późniejszym życiu, przy zabawie i pracy. Dla osób, które nie obserwują systematycznie rozwoju dziecka, pojawianie się tych ruchów wydaje się równolegle do stopniowego wzrostu dziecka, niejako bez jego zasługi i współdziałania. Tymczasem matka i każdy pilny obserwator stwierdzają stale, ile wysiłków, niepowodzeń i radości przeżywa małe dziecko, zanim nauczy się wyodrębniać każdy ze wspomnianych mchów. Np. przy mchach chwytania możemy łatwo spostrzec następujące stadia: próbę chwytania każdego przedmiotu dwoma rękami i wyprostowanymi palcami, potem już ze zgiętymi palcami i tylko jedną ręką; później dopiero chwyta dziecko odpowiednio nastawionymi palcami jednej ręki i to zwykle najpierw pierwszym i drugim palcem. Potem przez jakiś czas dziecko próbuje chwytać prawie wszystko tylko tymi dwoma paluszkami i znów natrudzi się, zanim nauczy się chwytać coś, co mu się podaje, coś, co leży, i coś, co wisi. Odpowiedniego nastawienia palców wymaga czesanie się, mycie, wycieranie się, nie mówiąc już o zapinaniu guzików, zatrzasków i o pisaniu.
27