W zależności od typu więzi, różnic wiekowych (przynależność do grupy rówieśniczej nie oznacza, że jej członkami są osoby urodzone w tym samym roku), celów, do których realizacji grupa została pow-ołana i innych czynników, mówić można o zróżnicQWTaniu wpływów-' i specyfice wychowawczej grupy. Niewątpliwie najbardziej specyficzne są tu grupy zagrożone wychowawczo, które funkcjonują w oparciu o kult siły. przemoc, negatywne rozwojowo elementy ideologii społecznych, ale również zaniedbane wychowawczo, których członkowie rekrutują się z rodzin patologicznych czy. dysfunkcjonalnych. Pierwsze z nich na ogół mają charakter subkulturowy.
Jędrzejewski podaje cztery typy grup subkulturowych funkcjonujących w ostatnich dziesięcioleciach w Polsce. Sa to:
- subkultury religijno-terapeutyczne (zalicza tu m.in. rastafarian, uczestników ruchu świadomości Hare-Kriszną anarchistów, satanistów, ruch Wolność i Pokój, sekty, których przywódcami sąKacmajor, Sun Myung Moon czy7 Charles Manson);
- subkultury buntu społeczno-obyczajowego (hippisi, bitnicy, bikiniarze, punki, blokersi - przyp. aut. - M.K.);
- subkultury ucieczki i izolacji (git-ludzie, skinheadzi, chuligani, szalikowcy, nacjonaliści, motocykliści);
- subkultury7 kreatywne (rockmani, Pomarańczowa Alternatywa, sprejowcy, zadymiarze, graficiarze), do tej samej grupy
7ąlir.7vć. można także vimnnięs, hakerów i in
Subkultura - pewien układ wzorów kulturowych, odpowiednio wyselekcjonowanych ze względu na charakterystyczne cechy określonego, partykularnego środowiska społecznego i ze względu na cechy ról społecznych, które dla tego środowiska są charakterystyczne;
Subkultura to też: [...] względnie spójna grupa społeczna pozostająca na marginesie dominujących w danym systemie tendencji życia społecznego, wyrażająca swoją odrębność poprzez zanegowanie lub podważanie utrwalonych i powszechnie akceptowanych wzorów kultury;
Sekta
[...] grupa społeczna, która charakteryzuje się ostrą izolacją wobec otoczenia, wynikającą z własnego, odrębnego, najczęściej opozycyjnego wobec całego świata systemu i z mocno akcentowaną rolą przywódcy. Cechuje ją bardzo silna więź wewnętrzną najczęściej dla jej członków7 jedyną a także wymaganie bezwzględnej lojalności 148.
Istotny jest sposób, w jaki młodzi ludzie utożsamiają się z subkulturą i jaką pełni ona w ich życiu funkcję.
Różnice miedzy sekta a subkultura
Wreszcie pozostaje kwestia różnicy między subkulturą a sektą. Ta pierwsza oferuje identyfikację na poziomie wzorców życią realizując większość spośród prostych i złożonych funkcji grupy rówieśniczej. W przypadku sekty dominująca jest funkcja kontroli społecznej nad zachowaniami członków, przybierająca niejednokrotnie postać całkowitej społecznej izolacji, wykluczenia z normalnego funkcjonow7ania społecznego, połączonych z silną ideologizacją i indoktrynacją świadomości jej o7łnnlćnw nnnr?pfi7nti« ptv rptalirnwana nnnrwz zastosowanie technik nsvchom2.ninuSa.cii (m in nrsnic mózuu bombardowanie miłością huśtawka emocjonalną posługiwanie się tzw. regułami wzajemności czy uwiedzeniem seksualnym).
Sekta na ogół jest związkiem o charakterze religijnym, grupą zamkniętą rekrutującą samodzielnie członków, o wyraźnie zaznaczonej hierarchii i niepodważalnej pozycji przywódcy. W obrębie subkultury cechy te nie są obserwowane.
Ostatnią kwestią która wymaga omówienia w ramach tego rozdziału, są związane z problematyką przy należności młodzieży do grup rówieśniczych, w tym również tych o charakterze subkulturowym, postawy dorosłej części społeczeństwa wobec młodszych jego członków.
Typy postaw wobec grupy: - Postawę akceptacji wyrażającą się w zainteresowaniu problemami młodzieży, próbach zrozumienia sytuacji ludzi młodych, źródeł odmienności i przeżywanych niepokojów, zarówno wobec sytuacji bieżącej, jak i przyszłości. Niezbędnym składnikiem tejże postawy jest otwartość i chęć niesienia pomocy przez starszych, dzielenia się doświadczeniami, ale i akceptacja wmbec prób samodzielnego pokonywania trudności przez młodych. Istotą tego typu relacji opartych o wzajemną akceptację młodszego i starszego pokolenia jest zgoda na współistnienie odmienności i różnic, które jednak mogą wzbogacać świat, jak i prowadzić do poszerzenia światopoglądu obu stron.
wyrażającą się odrzuceniem i zaprzeczeniem jakichkolwiek wartości, których źródłem jest młodość. Dominującym komponentem tej postawy jest wertykalny model relacji młodzi - starsi, a także izolacja od istotnych