CCF20130511000

XX

iii

KgIbZKSS i

••*!* •i^<K ^•^rtsŚS

■ Xt^'V

* ’~.:    ' *Crf«'«e4

o>Uh <i e MaMmnd.sći uoWćżaee hormonów ¹ 1.Definicja hormonów i ich budowa chemiczna (hormonyNpeptydowe, białkowe, pochodne aminokwasów, sterydowe)    „•

Cały szereg procesów metabolicznych występujących w komórce musi’być tak skoordynowany, aby mogła funkcjonować prawidłowo. Tylko .wtedy odpowiednie surowce będą celowo zużytkowane i w efektywny sposób przyczynią' się do syntezy substancji'niezbędnych do wzrostu.i życia komórki. Do substancji odgrywających istotna rolę w sterowaniu .procesami rozwoju, różnicowania i metabolizmu komórki należą hormony -jsubstancje działające namumaizm-wmiezmiernie małych ilościacli.i wpływając wybiórczo na niektóre tkanki o swoistej wrażliwości - tzw. narządy docelowe.    ,

Hormony oddziaływają nalngólną przemianę materii|)równowagę mineralną_ i wodną ustrójujj przemianę ftjrozwój organizmu;y wzrost £] rozwój płciowy,3j]funkcj e płciowe,|reakcje emocjonalrieSjzahamowania intelektualne orairma reakcje obronne i adaptacyjne organizmu. Wpływ hormonów płciowych jest najbardziej ewidentnym przykładem działania hormonów. Niektóre hormony działają natychmiast na tkankę, np. adrenalina - histamina, wpływ-innych zaznaczyć się może po kilku godzinach np. insulina^-szybko obniża poziom cukru we krwi, natomiast syntezę białka pobudza po 24 godz.

Do hormonów zaliczamy związki należące do różnych grup chemicznych takich jak:

1.    peptydy-wazopresyna, oksytocyna, ACTH, STH,.insulina, kalcytonina

2.    sterydy -etrogeny, androgeny itp.

3.    pochodne aminokwasów - adrenalina, tyroksynayserótonina, histamina

4.    wielonienasycone kwasy tłuszczowe -prostaglandyny

5.    pochodne zasad czwartorzędowych-acetylocholina

6.    glikoproteiny - TSH, FSH, LH, LTH, HCG

7.    hormony przewodu pokarmowego - gastryha, pankreozymina, sekretyna

8.    hormony nerek — erytropoetyna

9.    hormony;roślin: stymulujące wzrost - auksyny, gibereliny i cytokiny oraz inhibitor wzrostu-- kwas abscyzynowy.

10.    hormon owadzi - ektyzon    •    —'

1 1, feromony - substanc je .waboe wydzielane np. przez jed wabniki.    '

2. P o d 7. i m 1 h o r m o n ów    '    "X.

2.1, Neurohormony - patrz hormony podwzgórza i przysadki    . , 'W

2.2. Hormony gruczołowe i tkankowe

Idormoi^dzialają j’ako substancje pośredniczące „messengers” przenosząc różne informacje do narządów. Są one produkowane w pewnych narządach (gruczołach dokrewnych) których główne zadanie polega na produkcji hormonów, lub są wytwarzane w tkankach których funkcje życiowe są całkowicie odmienne.

Hormony produkowane w gruczołach dokrewnych nazywają się hormonami gruczołowymi wytwarzane zaś w innych tkankach hormonami tkankowymi (np. sekretyma wytwarzana w jelicie cienkim, histamina wytwarzana w płucach, wątrobie i skórze). Gruczoły wydzielania wewnętrznego są najczęściej pochodzenia nabłonkowego.

JTKZAMediatory

3lZaTa5lT1liimaTcłHi działania gruczołów dokrewnych    _t

KONTROLA PRODUKCJI HORMONÓW.

Podstawowa, zasada regulacji polega na tym, że czynniki pobudzające nie mogą działać w sposób całkiem niezależny od czynników hamujących, w przeciwnym bowiem razie proces metaboliczny byłby niezrównoważony. -Np. adrenalina w wysokim stężeniu zwiększa ciśnienie krwi — działanie szkodliwe, jeśli jednak w krwioobiegu jest acetylocholina to szkodliwe; działanie adrenaliny zostaje osłabione. Hormony płciowe, kory nadnerczy i tarczycy hamują własną syntezę przez oddziaływanie na kontrolne gruczoły dokrewne. U człowieka takim gruczołem kontrolnym jest przysadka mózgowa - instrument rozkazujący dla regulacji działania hormonów w ustroju. Przysadka mózgowa jest miejscem wytwarzania bądź

l

r-

.,i>₍

:f\

(jJA.

/