CCF20131128044

VI

Wiek rozwojowy -kryteria I metody jego oceny

Zróżnicowanie genetyczne i oddziaływania środowiskowe powodują, że osobnicy w jednakowym wieku kalendarzowym różnią się od siebie poziomem zaawansowania w rozwoju np. somatycznym, funkcjonalnym czy dojrzałości płciowej. Stąd wiek kalendarzowy nie jest wystarczającą miarą rozwoju biologicznego. Właściwą miarą rozwoju jesttzw. wiek rozwojowy - biologiczny, który można określić na podstawie stopnia wykształcenia niektórych cech lub układów organizmu. Stopień tego rozwoju jest szacowany w stosunku do wartości przeciętnych, występujących w danej grupie wieku kalendarzowego, do której należy badany, lub wielkości osiąganych przez osobników dorosłych.

Wiek biologiczny traktowany jest często jako pojęcie szersze, odnoszące się do całego okresu życia osobniczego, natomiast wiek rozwojowy jest ograniczany do okresu zmian progresywnych.

1. Morfologiczne kryterium oceny wieku rozwojowego - wiek morfologiczny

Ocena wieku rozwojowego za pomocą kryterium morfologicznego, ze względu na łatwość i długi czas stosowania, stanowi zazwyczaj punkt wyjścia ewentualnej dalszej, bardziej złożonej diagnozy rozwoju fizycznego dziecka.

Wyniki pomiarów cech morfologicznych (najczęściej jest to wysokość ciała, masa ciała i wzajemne relacje tych cech) odnosimy do odpowiednich standardów - norm rozwojowych w formie tablic lub w postaci graficznej.

Istnieje wiele metod oceny wieku morfologicznego w zależności od rodzaju i sposobu konstrukcji standardu:

metoda tablic Pirqueta, zawierających średnie arytmetyczne kilku cech antropometrycznych w grupach płci i wieku; obecnie stosowane standardy oprócz średnich arytmetycznych cech podają także wielkość odchyleń standardowych, pozwalających na utworzenie przedziału normy (patrz tab. 6 i 7 w rozdz. V),

- metoda morfogramów, oparta na średnich wielkościach zespołu cech w kolejnych przedziałach wieku, służąca głównie do oceny proporcji ciała,