CCF20150916005

cowego mięśnia półbloniastego, od okolicy kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej do kłykcia bocznego kości udowej, tworzy więzadło podkolanowe skośne (lig. popliteum obliąuutń) wplatające się w torebkę stawową. Ponadto tylną ścianę torebki stawowej wzmacnia więzadło podkolanowe łukowate (lig. popliteum arcuatum), rozpoczynające się w okolicy kłykcia bocznego kości udowej i wchodzą-! ce dalej pod więzadło podkolanowe skośne.

Błona włóknista torebki stawowej i błona maziowa w tylnej ścianie stawu rozłączają się. Błona włóknista biegnie pod dołem międzykłykciowym od powierzchni podkolanowej, a błona maziowa zgina się do przodu wzdłuż brzegów i chrząstki stawowej i otacza z boków i przodu więzadła krzyżowe, tak że leżą one na zewnątrz jamy stawowej. Dalszy przyczep torebki biegnie wzdłuż brzegów kłykci kości piszczelowej. Na rzepce torebka przyczepia się mniej więcej wzdłuż brzegów chrząstki stawowej. Na ścianie tylnej torebki stawowej, podobnie jak na przedniej, znajduje się szereg kaletek, które ułatwiają ślizganie się ścięgien mięśni: podkolano-wego, brzuchatego łydki i półbłoniastego.

W stawie kolanowym mogą zachodzić dwa rodzaje ruchów: zginania i prostowania oraz ruch obrotowy podudzia.

Ruch zginania i prostowania zachodzi dokoła osi poprzecznej, przechodzącej przez kłykcie kości udowej. Jest on kombinacją toczenia i ślizgania. W pierwszej fazie zginania, do około 20°, kłykcie kości udowej toczą się po piszczeli, podobnie jak koło po ziemi, jednak dalszemu toczeniu przeszkadzają więzadła krzyżowe. Dlatego w następnej fazie ruchu toczenia przechodzi w ruch ślizgania, przy czym ciągle inne punkty kłykci kości udowej stykają się z tymi samymi punktami łąkotek i kłykci piszczeli. Przy zginaniu łąkotki przesuwają się do tyłu, a podczas prostowania - do przodu. Rzepka natomiast ślizga się po powierzchni rzepkowej kości udowej, podczas prostowania ku górze, przy zginaniu ku dołowi, pokonując drogę około 5-7 cm. Zakres ruchu zgięcia kolana, który mogą wykonać mięśnie, wynosi około 130°, ruch bierny może dochodzić do 170°. Przy maksymalnym wyprostowaniu stawu udo i podudzie tworzą prostą. Niekiedy może występować nadmierne prostowanie dochodzące do 200°; kolana są wtedy przegięte do tyłu. Ruchy obrotowe w stawie kolanowym są możliwe w każdym położeniu stawu, z wyjątkiem krańcowego wyprostu i zgięcia. Zakres ruchu wzrasta od pozycji wyprostnej do całkowitego zgięcia, przy czym ruch odwracania jest większy od ruchu nawracania, a więc odwrotnie niż w stawie biodrowym. Przy zgięciu kolana o 120°, zakres ruchu obrotowego wynosi około 60°, z tego ruch na zewnątrz wynosi około 50°, a do wewnątrz - około 10°.

Przy wyprostowanym stawie kolanowym ruch obrotowy uniemożliwiają napięte więzadła poboczne. Ruchy nawracania hamują oba więzadła krzyżowe, owijające się jedno na drugim, podczas gdy w ruchu odwracania odwijają się i rozluźniają, nie stanowiąc przeszkody dla ruchu. Ruchy odwracania są hamowane przez powoli skręcające się więzadła poboczne, a zwłaszcza przez więzadło poboczne piszczelowe.

Ruchy obrotowe w stawie kolanowym mogą się odbywać również odwrotnie, tzn. przy ustalonym podudziu może obracać się kość udowa.

116