CCI00036

38

K. Jankowski

Rys.2.6. Przebiegi napięć fazowych Uf, napięcia wyprostowanego U i maksymalnego U,„ alternatora

Rys.2.7. Schemat alternatora z wibracyjnym regulatorem napięcia fllj: I - alternator, II - elektromechaniczny (wibracyjny) regulator napięcia; I - diody wzbudzenia, 2 - diody główne „dodatnie”, 3 - diody główne „ujemne", 4 - trójfazowe uzwojenie twomika (w stojanic), 5 - uzwojenie wzbudzenia (na wirniku), 6 - wyłącznik zapłonu, 7 - lampka kontrolna ładowania, 8 - akumulator, zaciski 15, 30, 31, 67 - diod wzbudzenia, dodatni (•!), ujemny (-) oraz uzwojenia wzbudzenia alternatora

W alternatorze obcow/.hudnym obwód wzbudzenia byt zasilany bezpośrednio z akumulatora. W alternatorze samowzbudnym prąd w obwodzie wzbudzenia może popłynąć dopiero wtedy, gdy napięcie indukowane w uzwojeniach slojana będzie wyższe od początkowego napięcia przewodzenia dwóch szeregowo połączonych diod - ujemnej i wzbudzenia, czyli przekroczy próg około 2-2,5 V. W takim układzie pr/.eplyw prądu przez uzwojenie wzbudzenia rozpoczynałby się przy zbyt dużej prędkości obrotowej silnika, przez co opóźniony byłby moment rozpoczęcia oddawania mocy przez alternator. W celu poprawienia charakterystyki rozruchowej alternatora stosuje się pomocniczy obwód wzbudzenia, w którym alternator podczas uruchamiania silnika zostaje wzbudzony wstępnie prądem z akumulatora.

Regulator napięcia (rys. 2.7) działa następująco: Ho załączeniu wyłącznika zapłonu napięcie akumulatora wywołuje przepływ prądu wzbudzenia alternatora w obwodzie: zacisk (30) - lampka kontrolna ładowania - zacisk (15) - zwarte styki a i b regulatora napięcia - zacisk (67) - uzwojenie wzbudzenia alternatora - masa. Moc lampki dobierana jest w taki sposób, aby prąd ten wytworzył strumień magnetyczny wystarczający do rozpoczęcia samowzbudzenia alternatora, l ampka kontrolna przygasa w miarę wzrostu napięcia na zacisku (15) diod wzbudzenia. Ho wzbudzeniu się alternatora, napięcia na diodach dodatnich i wzbudzenia są sobie równe i lampka kontrolna ładowania gaśnic. Podczas normalnej pracy alternatora uzwojenie wzbudzenia jest zasilane z trzech osobnych diod, nazwanych diodami wzbudzenia. Diody te wraz z diodami ujemnymi tworzą trójfazowy mostkowy układ prostowniczy zasilający ten obwód.

Jeżeli wirnik alternatora obraca się z małą prędkością obrotową, wówczas napięcie indukowane w uzwojeniach stojana jest mniejsze od napięcia akumulatora i diody prostownicze są spolaryzowane w kierunku zaporowym. Alternator nic oddaje prądu do instalacji. Styki a - b regulatora napięcia są zwarte.

Gdy prędkość obrotowa alternatora wzrasta, rosną tcZ napięcia indukowane w uzwojeniach twomika. W chwili kiedy wartość maksymalna napięcia międzyfa-zowego (J_ni (rys. 2.6) przekroczy napięcie akumulatora, prostownik zostanie spolaryzowany w kierunku przewodzenia i alternator zacznie oddawać prąd do instalacji. Dalszy wzrost prędkości obrotowej alternatora powoduje wzrost napięcia w instalacji Gdy osiągnie ono określoną wartość, prąd płynący w obwodzie: zacisk (15) - rezystor kompensacyjny R* - uzwojenie cewki pomiarowej regulatora - masa, wywoła silę naciągu magnetycznego, która przezwyciężając silę naciągu sprężyny zwrotnej, przyciągnie zworę i rozewrze styki a i b regulatora Rozwarcie tych styków powoduje włączenie w obwód wzbudzenia alternatora dodatkowej rezystancji R_r, która zmniejsza wartość prądu wzbudzenia a w konsekwencji i wątłości napięcia na zacisku (30) alternatora. Spadkowi napięcia na zacisku (30) towarzyszy spadek napięcia na zacisku (15), co powoduje obniżenie wartości prądu płynącego przez cewkę regulatora napięcia, obniżenie siły naciągu magnetycznego i w konsekwencji zwarcie styków a - b regulatora. Proces ten powtarza się cyklicznie z czę-