CCI00102 (2)

WV\ \J

-

o

?oi tvu> ^ ^w1v^ve ‘^J‘1^ł </moć/ ad statum Rei Romanae speetat, privatum quod ad singulorum ulilita-tem. Prawo publiczne zmierza więc do ochrony interesu ogólnego, prawo prywatne zaś ma na względzie korzyść jednostki.

Rzecz oczywista, że granica między obydwoma dziedzinami prawa nie może być ani w pełni ścisła, ani niezmienna. Wystarczy wskazać na znaczną część prawa rodzinnego, które w wielu swych unormowaniach charakteryzuje się właściwościami znamionującymi prawo publiczne, mimo że zaliczane jest jako dział prawa cywilnego do prawa prywatnego (małżeństwo, pochodzenie dziecka, władza rodzicielska). Mimo takiej jego płynności podział, o którym mowa, jest przydatny i ułatwia badanie istoty poszczególnych instytucji prawnych. Bliższa jego analiza należy do teorii prawa".

Podział prawa na publiczne i prywatne został zdecydowanie odrzucony przez doktrynę marksistowską, która głosiła (za słynną wypowiedzią Lenina: „Dla nas nic ma nic prywatnego”), że w każdą gałąź prawa zaangażowany jest interes publiczny. W konsekwencji tego koncepcja ta była z dużą szkodą dla dalszych badań — eliminowana z naszej doktryny i orzecznictwa.

- -—*—    — ^r ------ . . -

. określa się pewne uprawnienie lub zespół uprawnień^ wynikających

lonego stosunku "prawticgo, a przysługujących poHlTrnHPWlprawa

VI. Termin „prawo”, a więc i termin „prawo cywilne”, ma w języku polskim dwojakie znaczenie. To, co powiedziano, odnosi się do prawa cywilnego jako określonego zespołu norm prawnych, a więc do prawa w znaczeniu przedmiotowymlOd prawa cywilnego w takim znaczeniu należy odróżnić prawo w znaczeniu pndrnininwym. kiórvm to terminem

pniwncgoT a przysługujących poHn'

z okres-prawa na podstawie prawa w znaczeniu przedmioiowyrn (ó pojęciu prawa podmiotowego TmrrTozHż^-VI]^-lalćoprzykłady cywilnych praw podmiotowych można przytoczyć: prawo własności, prawo użytkowania, prawo wynikające ze stosunku najmu itp. Ogólnie można powiedzieć, że prawo cywilne (liczba poje-dyncza) w znaczeniu przedmiotowym reguluje prawa cywilne (liczba mnoga) w znaczeniu podmiotowym. Wyraz „prawo” użyty bez bliższego określenia oznacza — zależnie od kontekstu, w jakim został wypowiedziany — bądź prawo w znaczeniu przedmiotowym, bądź w znaczeniu podmiotowym.

§ 2. ZAKRES PRAWA CYWILNEGO

I. Jak już. o tym była mowa w § l, żadne crilerium divisionis nie umożliwia przeprowadzenia ścisłej granicy między poszczególnymi gałęziami prawa. Dzieje się tak dlatego, że sfery regulacji różnych, zwłaszcza pokrewnych dyscyplin zachodzą na siebie, jak i z tego powodu, że zmieniające się

" Por. K. Opałek: Problemy metodologiczne nauki prawa. Warszawa I962, s. 180 i n.

20