CCI00117 (2)

(własność środków produkcji czy środków osobistego użytku)³⁶. Ideę tę ujęła w sposób właściwy dla epoki francuska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela w słowach: „Własność jest prawem nienaruszalnym i świętym”.

8.    Zasada cywilnej odpowiedzialności za długi; oznacza ona. że dłużnik odpowiada za swe zobowiązania całym majątkiem, a jej ograniczenia mogą wynikać tylko ze szczególnych unormowań.

9.    Zasada odpowiedzialności za szkodę, stosownie do której ten. kto wyrządził drugiemu szkodę ze swej winy, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także bez winy, jest zobowiązany do jej naprawienia.

10.    Zasada pełnej ochrony rodziny znajduje szczególny wyraz w klauzuli generalnej dobra dziecka. Oznacza ona w szczególności, że przepisy prawa cywilnego powinny być tak tłumaczone, jak tego wymaga interes małoletniego dziecka i rodziny jako podstawowej komórki społecznej.

11.    Zasada dziedziczenia; oznacza ona, że majątek osoby zmarłej nie staje się majątkiem niczyim ani nie przechodzi na państwo, lecz przypada spadkobiercom testamentowym bądź ustawowym. Zasada ta ma szczególne znaczenie dla rozwijania działalności gospodarczej, gdyż gwarantuje człowiekowi, że to, czego się dorobił, nie ulegnie z chwilą śmierci

z jego punktu widzenia utracie, lecz przypadnie jego bliskim. Pobudza to aktywność produkcyjną i dążenie do oszczędzania.

12.    Zasada cywilnoprawnej ochrony praw na dobrach niematerialnych stanowi zdobycz stosunkowo nowej cywilistyki. Jej zakres ulega stałemu poszerzaniu w miarę jak nabierają wartości coraz to nowe zdobycze ludzkiego intelektu. Obok tradycyjnych już takich praw, jak prawo autorskie czy prawo do wynalazku, występują jako przedmioty ochrony prawa np. programy komputerowe, kasety video.

13.    Zasada jedności prawa cywilnego. Jak to już wyjaśniono oznacza ona, że do sfery prawa cywilnego należą także stosunki wynikające z zawodowej działalności gospodarczej (profesjonalnej), czyli — inaczej mówiąc, że prawo handlowe (gospodarcze) nie stanowi odrębnej od prawa cywilnego gałęzi prawa. Ma to takie znaczenie, że profesjonaliści mogą korzystać z bogatego arsenału narzędzi prawnych i środków ochronnych znanych prawu cywilnemu.

14.    Zasada ochrony praw cywilnych przez niezawisłe sądy (art. I i 2 pr. o ust. sąd. pow.). Powierzenie tego zadania w pewnym zakresie innym organom może mieć miejsce tylko na mocy przepisu szczególnego (art. 2 k.p.c.). Zasada ta oznacza też, że stosowanie samopomocy jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy tak stanowi przepis szczególny (por. art. 343 k.c.).

Por. orz. NSA z 27.02.1991 r., OSP 1992, poz. 187.

34