CCI00145

wyborach mógł posiadać tylko lewicowy program, zakładający bardzo daleko idące reformy społeczno-gospodarcze i polityczne.

Rząd tymczasowy nie mógł i nie chciał dopuścić do takiej sytuacji, stąd jego decyzja o odejściu od stosowanego w III Republice systemu wyborczego i przyjęcie systemu opartego na okręgach wielomandatowych oraz na zasadzie proporcjonalnego rozdziału mandatów. Zrealizowano w pełni zasadę powszechności wyborów i kobiety francuskie w r. 1945 uzyskały prawa wyborcze na równi z mężczyznami. Przyjęcie zasady proporcjonalnego rozdziału mandatów nadaje systemowi demokratyczny charakter. Stosowanie tej zasady przynosi jednak różne wyniki w zależności od istniejącego systemu partyjnego, panującej sytuacji społeczno-politycznej w kraju, pozwala bowiem liczącym się ugrupowaniom politycznym na uzyskanie w parlamencie stosownej reprezentacji. Tym samym parlament staje się niejako zwierciadłem odbijającym stan opinii publicznej w kraju, stopień poparcia udzielanego przez społeczeństwo poszczególnym partiom i ich programom.

W roku 1945, a także dwukrotnie w r. 1946, opierając się na zasadzie powszechności, bezpośredniości i proporcjonalności, przeprowadzono wybory do Zgromadzenia Narodowego (o rezultatach tych głosowań była już mowa w poprzednim punkcie rozdziału). Podział mandatów w wyniku tych wyborów przedstawia tab. 11.

Tab. 11. Podział mandatów w Zgromadzeniu Narodowym w wyniku wyborów

w latach 1945-1946*

Partia	Termin wyborów
	21 X 1945	2 VI1946	10X1 1946
FPK	148	146	166
SFIO	134	115	90
MRP	141	160	158
Radykałowie	35	39	55
Różna prawica	62	62	70
Inni	2	—	5
Razem	522	522	544

* Dane dotyczą wyłącznie metropolii, bez departamentów i terytoriów zamorskich.

W miarę rozwoju sytuacji społeczno-politycznej siły polityczne kierujące riństwem patrzyły coraz niechętnej na obowiązujący system wyborczy. Nie odpowiadał ich potrzebom parlament, w którym duże siły miała lewica, a także działała liczna i zdyscyplinowana grupa deputowanych komunistycznych. Po to, aby dokonać tych zmian, należało najpierw zmienić system wyborczy. Cel ten można było osiągnąć najprościej, odrzucając zasadę proporcjonalności. Zamiar ten napotkał jednak na opór większości Zgromadzenia Narodowego. Inicjatorzy 'erormy musieli zatem zadowolić się skromniejszymi rozwiązaniami. W dniu 9 maja 1951 r. dokonano zmiany ordynacji wyborczej przez wprowadzenie kombinacji systemów proporcjonalnego i większościowego. Nowa ordynacja wyborcza utrzymywała w pewnych granicach zasadę proporcjonalności, do-

151