CCI2014040325

76

larza. Farby olejne były wykonywane z gotowanego oleju lnianego zmieszanego z sykatywami i małą ilością roztartych pigmentów. Bywały one czasem rozcieńczane poprzez dodanie terpentyny, co dodawało im blasku i jednocześnie czyniło bardziej laserunkowymi. Pigmentów i barwników używano takich samych jak w malarstwie sztalugowym np. czerwienie uzyskiwano z wyciągu-z ma-rzanny; barwy zielone z tlenków miedzi . Wprawdzie Bondaroy i Clouzot nie podali żadnych szczegółowych wiadomości, ale zachowane przykłady świadczą o tym, że w Anglii, Holandii, Francji, Austrii i Hiszpanii w XVII i XVIII wieku dodatkowy efekt przy zdobieniu skór, przeznaczonych na wykonanie szat liturgicznych lub obić ściennych, uzyskiwano poprzez nadmuchiwanie wełnianego pyłu ze zmielonej wełny, najczęściej w kolorze czerwonym, na wcześniej powleczone klejem partie wzoru. W ten 3posób otrzymywano fakturę zbliżoną do aksamitn³"®⁸.

W tym miejscu należy jeszcze wspomnieć o pewnej odmianie złoconych kurdybanów, które wymagały zastosowania trochę innych technik. Wyroby te tym przede wszystkim różniły się od wcześniej omawianych, że starannie maskowano miejsca, w których były zszywane lub klejone. W ten sposób wykonywano dostosowane do wymiarów wnętrza komplety panneaux, które często w widoczny sposób nawiązywały stylem do tapiserii, a także parawany, antependia i garnitury okienne’³"'¹'®. W ich dekoracji stosowane bywały wielkie motywy figuralne, gdzie na przykład jedna postać zajmowała kilka pól, co wymagało odmiennego opracowania każdego prostokąta skóry oraz wykluczało zastosowanie form i prasy do wytłaczania. Do tego celu posługiwano się zatem puncami lub rolką z naniesionym negatywem wzoru. Malowanie skór wytłaczanych w prasie przy użyciu jednej formy, polegało na kolorowaniu zaznaczonych motywów w wielu identycznych egzemplarzach. 7/ykonanie natomiast dużych, często rozbudowanych kompozycji wymagało od malarza znacznie większych umiejętności.

¹⁰⁸ C. Le Peltier, op. cit. s. 15; J.W. Waterer, op. cit. s. 30.

Gall. Leder s. 325; J. Tunander, op. cit. s. 32; J.W. Waterer, op. cit. s. 71-72 il. 29; J. Lei/3 , op. cit. s. 68-70 il. 43, 44; Deutsches Ledermuseum s. 36, 37; E.W. Mick, op. cit. s. 52 il. na s. 53 /fragment tapety z Zurychu z domu "Zum Sonnenhof*/.

G. van Caster, op. cit. s. 179; E. de Witte, op. cit.s. 203; J.W. Waterer, op. cit. s. 75-76.