Chemia18

'Dn&wliidczonlo

ze sobą, tworząc chlorek amonu,

<)lr/y mywanie chlorku amonu (pokaz!)

I )o parownicy wiej około 10 cm 'stężonego kwasu solnego, następnie nad parownicą umieść bagietkę umoczoną w stężonym roztworze amoniaku. Zapisz obserwacje i wnioski / tego doświadczenia.

Ryc. 1.44. Opary kwasu solnego i amoniaku reagują w wyniku czego obserwujemy białe dymy.

( Jazowy amoniak bardzo łatwo reaguje z gazowym chlorowodorem, tworząc siaty chlorek amonu. Nad powierzchnią stężonego kwasu solnego zawsze znajduje się duża ilość gazowego chlorowodoru, podobnie jak nad powierzchnią stężonej wody amoniakalnej występuje duże stężenie gazowego amoniaku. Oba gazy, stykając się ze sobą, natychmiast reagują, tworząc „białe dymy” pojawiające się podczas opisywanego doświadczenia.

Sole amonowe charakteryzują się tym, że łatwo, w porównaniu ze zwykłymi, to znaczy metalicznymi solami, rozkładają się w podwyższonej temperaturze.

Doświadczenie

Uo/.klnd termiczny chlorku amonu

Nasyp do probówki około 1 g suchego chlorku amonu. Ogrzej probówkę nad palnikiem. Zaobserwuj, co dzieje się z zawartością probówki.

Ryc. 1.45. a) Suchy chlorek amonu ma postać białego pros/ku; b) po podgrzaniu ulega on rozkładowi na HCI i Nll„ a następnie ponownej syntezie w zimnych partiach probówki (osad na ściankach).

l*o ogrzaniu sól rozkłada się w gorących częściach probówki, po czym w górnych, zimnych jej partiach ponownie następuje synteza i osadzanie się soli na ściankach probówki. Reakcja rozkładu wygląda następująco:

NI l,CI —* MCI + NH₃

W jej wyniku, pod wpływem temperatury około 300°C, powstaje gazowy amoniak i gazowy chlorowodór.

Pi/yklady pospolitych .uli anionowych il I,( I chlorek iimomi, tak zwany salmink;

J11,N(>, a/olan amomi(V). lak zwana saletra anionowa, stosowana I,iko sztuczny nawoź azotowy;

i NI I ,).S()| siarczan(VI) anionu, stosowany jako nawóz sztuczny;

; I I,( U ), chloran(VII) anionu, składnik stałych paliw rakietowych;

U |,l ICO, - wodorowęglan amonu, składnik proszku spulchniającego . In wypieku ciast.

()mówione już wcześniej wodorosole, powstające jako produkty nie-.ilkowitej neutralizacji kwasów wieloprotonowych, są również nietrwałe podwyższonej temperaturze i ulegają różnym reakcjom rozkładu:

2 NaHC0₃ —. Na₂C0₃ + H₂0 + CO_:l

\ • /

y wiesz, że...

mżenie wodorosoli ma znaczenie przyrodnicze jako tak zwana reakcja zja-r.k krasowych, polegająca na rozpuszczaniu skał wapiennych przez zimne ody podskórne i głębinowe, nasycone C0₂:

CaC0₃ + H₂0 + C0₂— Ca(HC0₃)₂

-wstały wodorowęglan wapnia setki razy lepiej rozpuszcza się w wodzie niż ■ijlan wapnia. Wodorowęglan wapnia jest trwały jedynie w rozcieńczonym 'tworze wodnym w niskiej temperaturze. Podczas zatężania, odparowywa-i albo ogrzewania roztworu następuje reakcja odwrotna do reakcji tworze-i i węglan wapnia wydziela się ponownie, często w postaci nacieków jaski-mwych - stalaktytów i stalagmitów.

Polecenia kontrolne

l Węglanu amonu można używać jako substancji spulchniającej ciasto. Napis/, jaki należy zastosować drugi składnik, aby zaczął wytwarzać się gaz.

’ Kiedy sól może reagować z kwasem w roztworze wodnym?

Podaj przykład soli zbudowanej z 3 niemetali.

I Napisz wzory soli, których nazwy brzmią następująco: węglan glinu, siarczek baru, siarczan(VI) sodu, azotan(V) strontu, fluorek manganu(II), ortofosforan(V) baru, siarczan(IV) żelaza(II), siarczan(VI) chromu(III).

i Podaj nazwy soli o następujących wzorach sumarycznych: Mn₂S₃, AI(NO,)₃, CrPO.,, SnSi0₃, KMn0₄, Cr(N0₂)₃, Cr(N0₃)₂.

(> /.aproponuj w jaki sposób można otrzymać:

a)    azotan(lll) potasu 3 metodami,

b)    siaie/nn(VI) sodu I metodami,

c)    węglan bani metodami,

il) oi lolosloi.in( \ ) magm /u ? metodami.