Chemia1 6

Mmli I c/ąsli N( I, mn/ii;i więt pi7.etKl.iwn m.i-.i< |>i11.u «>

ulom azotu

2p

t rur

|it| l ii [im

Vv    }p

ulom i hloiu

Hi

/ \

/

nu

3s

atom chloru

It lt t

3P

nu

3s

atom chloru

tl t

3 P

wiązania kowalomy|ii< powstają pomiędzy orbitalami 2p atomu azotu i orbitalami 3p atomów chloru

Na rycinie 5.7 (s. 191) przedstawiającej cząsteczkę NCl₃dla uproszc/i nia pokazane są tylko wiążące pary elektronowe. Poza nimi każdy alom chloru ma jeszcze 3 niewiążące pary, zawierające po 6 sparowanych ciek tronów, a atom azotu ma 1 taką parę. Każdy z atomów uzyskuje okh i elektronowy: atomy chloru - oktet argonu, a atom azotu - oktet neonu Elektronowy wzór strukturalny ma postać:

ICH

IC1—N— CII

W podobny sposób jest zbudowana cząsteczka CS₂:

tl    II

W cząsteczce tej atom węgla jest w stanie wzbudzonym i jego powłok.i walencyjna zawiera wtedy 4 niesparowane elektrony:

2 s    2 p    2 s    2 p

HE 11111 i-- m 1111111

atom węgla w stanie podstawowym    atom węgla w stanie wzbudzonym;

przenosi 1 z elektronów orbitalu 2s    należy pamiętać, że energia takiego atomu

na wolny orbital 2p    jest nieco wyższa niż atomu w stanie podstawowym

Ryc. 5.9. Model cząsteczki CS₂

czyli strukturę powłoki walencyjnej wzbudzonego atomu węgla możn.i opisać następującym wzorem Lewisa:

•Ć*

podczas gdy elektronom walencyjnym atomu siarki można przypism wzór Lewisa:

iS-

gdyż powloką walencyjna atomu siarki w modelu klalkowym ma poslai

nu i tu 1111

3,v    3/i

' >111 węgla wvlw.ilza WI(, I ’ w u/.miii / jriluym iilninrm si;n ki i ’ w i. i / i» di ugim atomem m.ii I i

is:    :SI

i apisujemy wzorem elektronowym:

IS=C—SI

\t wszystkich powyższych cząsteczkach istnieją wiązania atomowe ... polaryzowane, ponieważ łączące się atomy mają jednakowe, albo i.1 \ ic jednakowe, wartości elektroujemności.

Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane

\ lązania powstające pomiędzy atomami o różnej elektroujemności /nją tak zwaną polaryzację: przesunięcie pary lub par wiążących h i miku atomu o większej wartości elektroujemności. Porównajmy i.i/ania utworzone przez atom węgla: C—H, C—Br i C—F występują-eząsteczkach CH₄, CBr₄ i CF₄.

\iom węgla w stanie wzbudzonym ma 4 niesparowane elektrony, przy i n do oktetu brakuje mu dalszych 4 elektronów. Uwspólnia je z 4 ato-.......i wodoru, tworząc cząsteczkę CH₄ o wzorze elektronowym:

H

I

H—C—H

I

H

\ ijedyncze wiązanie między atomem węgla a atomem wodoru po-i je dzięki przenikaniu się orbitalu Is atomu wodoru z jednym z orbi-i .ii węgla, także zawierającym niesparowany elektron:

Utworzeniu wspólnej paty elektronowej przez atomy o różnej elektroujemności prowadzi do powstania wi.ą zania kowalen cyjnego spola ryzowanego.

t    t

i S. 10. Powstanie pojedynczego wiązania

W podobny sposób powstają pozostałe 3 wiązania C—H.

Ponieważ jednak elektroujemność wodoru wynosi 2,1 a węgla 2,5, para i. ktronowa tworząca wiązanie ulega przesunięciu w stronę bardziej elektro-11j( innego atomu węgla. Oznacza to nadmiar ładunku ujemnego dla atomu . (-Ja i pewien nicdoboi ładunku ujemnego dla atomu wodoru. Są tocząstko-i ładunki dodatni i ujemny na obu atomach, oznaczane symbolami ó I oraz (czyi. delta). W w u nim zaznaczamy laki stan w sposób następujący:

(Si 6

II —c

lin