Chemia18

Polamośc cząsteczki opisywana jest prze/. jej moim ni dipolowy, ( zą siet /ki o dużych momentach dipolowych nazywamy cząsteczkami polai nymi.

Cząsteczki pierwiastków i związków chemicznych mogą się przycią gać z niewielkich odległości siłami międzycząsteczkowymi, do których należą oddziaływania dipol-dipol, wiązania wodorowe i najsłabsze z. nich siły van der Waalsa. Oddziaływania międzycząsteczkowe są znacznie słabsze od normalnych wiązań chemicznych. Mimo to decydu ją one o niektórych własnościach fizycznych związku, przede wszystkim lotności i rozpuszczalności. Związki zbudowane z cząsteczek polarnych dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach polarnych (np. wodzie), natomiast związki zbudowane z cząsteczek niepolarnych - w rozpus/ czalnikach niepolarnych (np. benzynie).

Substancje złożone z cząsteczek działających na siebie silnymi oddzia ływaniami międzycząsteczkowymi są znacznie mniej lotne (mają wyższe temperatury wrzenia) niż substancje zawierające cząsteczki o podobnci masie, związane oddziaływaniami słabymi.

Istnienie wiązań wodorowych decyduje o tym, że woda w temperatu rze pokojowej i pod normalnym ciśnieniem jest cieczą.

6. Właściwości ciał stałych, cieczy i gazów

6.1. Alotropia pierwiastków chemicznych

Alotropia lo zjawisko polegające na tworzeniu przez dany pierwiastek i ilku odmian różniących się od siebie strukturą kryształów lub cząste-• /ok (tak zwanych odmian alotropowych). Poniżej omówiono odmiany doi ropowe tlenu, węgla, siarki i fosforu.

i> 1.1. Alotropia tlenu

llen tworzący eząsteczki 0₂ jest gazem bez barwy, smaku i zapachu.

Jalomiast odmiana tlenu, ozon o cząsteczkach 0₃ w stanie gazowym ma barwę niebieskawą, a wonią nieco przypomina zapach powietrza po burzy. Zarówno tlen, jak i ozon po skropleniu tworzą ciecze o barwie niebieskiej. Kryształy tlenu są ciemnoniebieskie, natomiast ozonu grali uowofioletowe.

Przykład

W warunkach normalnych l dm³ tlenu ma masę 1,43 g. Tlen skrapla się w temperaturze -183°C, a krzepnie w temperaturze -218,4°C. Z kolei I dm³ ozonu w warunkach normalnych ma masę 2,15 g, skrapla się w temperaturze -112,4®C, a krzepnie w temperaturze -193°C. Oceń, ki ora z odmian alotropowych jest bardziej lotna.

Ib /.wiązanie

i Zmiana stanu ! skupienia e/a sami pociijtia za sobą zml.nn i barwy sub ; stancji.

i' V< 6.1. Porównaniu temperatur wrzenia i topnienia tlenu oraz ozonu

Odpowiedz W tempu ulur/.e na przykład I I5°(' ozon jest cieczą, a llen i -,/eze ga/em. i \ li i •. nu mu mniejsza lotność od tlenu.

•ii/