noty z korzyścią dla sektora turystyki, zapewnienia niezbędnych informacji prawnych i statystycznych umożliwiających zintegrowaną ocenę działalności turystycznej w całej Unii Europejskiej1.
W grudniu 2002 r. odbyło się w Brukseli, zorganizowane przez Komisję Europejską, Europejskie Forum Turystyczne dotyczące przyszłości turystyki europejskiej, ekonomicznych perspektyw rozwoju turystyki, oceny dotychczasowych działań rządów państw członkowskich i Komisji Europejskiej wspierających rozwój turystyki. W Forum wzięło udział około 500 osób, reprezentujących m.in. Parlament Europejski, Komisję Europejską Komitet Regionów, przedsiębiorców związanych z gospodarką turystyczną administracje rządów państw członkowskich, władz lokalnych i regionalnych, organizacji międzynarodowych (rządowych i pozarządowych) działających w sektorze turystyki. Krytycznie oceniono działalność rządów w odniesieniu do wspierania potrzeb przemysłu turystycznego, stan prac legislacyjnych dotyczących określenia miejsca i roli sektora turystyki w gospodarce. Uznano, że obrady Europejskiego Forum Turystycznego winny odbywać się raz lub dwa razy w roku2. W dniach 28-29 listopada 2003 r. kolejne Forum obradowało w Wenecji i w Abano Terme.
W maju 2003 r. na Krecie obradowała „Konferencja UE nt. Turystyki i Transportu”. Krytycznie została oceniona działalność Komisji Europejskiej w ostatnich latach na rzecz turystyki, zarzucono obojętność i brak zdecydowania w usuwaniu istniejących przeszkód. Podkreślono, że Komisja uznając turystykę za jeden ze swoich najważniejszych priorytetów, za mało zrobiła na rzecz utworzenia na szczeblu Unii rzeczywistego budżetu dla turystyki, nie stworzyła solidnej unijnej bazy prawnej, nie wypracowała rozwiązań dotyczących osiągnięcia nowego konsensusu wśród państw członkowskich UE dotyczącego przekształcenia sektora turystyki w jedną ze wspólnotowych polityk. Jako przykłady podawano, że w strategiach Komisji Europejskiej dotyczących różnych dziedzin polityki UE, niewiele jest sformułowań dotyczących turystyki. Zasługi turystyki nie zostały rozpoznane w kształtowaniu polityki UE, pomimo rozmiaru ekonomicznego, zatrudnienia oraz społecznego znaczenia turystyki. Nawet w tak ważnej roli turystyki dla strategii rozwoju transportu w UE „z trudem w ogóle wspomina się turystykę”. Turystyka na szczeblu Wspólnoty podlega Komisarzowi ds. Przedsiębiorczości i Problemów Społeczeństwa Informacyjnego E. Liikanenowi. W czasie obrad konferencji padały zarzuty, że Komisja „(...) do tej pory nie zademonstrowała zbytnio publicznego wysiłku, aby wpisać turystykę do nowego Traktatu UE i obronić jej rolę w tym obszarze, to w końcu priorytet czy nie?”3.
Turystyka nie znalazła uznania w konwencie opracowującym projekt Traktatu Konstytucyjnego Unii Europejskiej. Projekt traktuje turystykę jedynie jako zjawisko gospodarcze, całkowicie pomijając aspekt społeczny. Takie podejście zwalnia UE z podejmowania działań mających na celu stworzenie warunków uczestnictwa w turystyce osób, które ze względów ekonomicznych (dzieci, młodzież z rodzin ubogich, renciści, emeryci) lub zdrowotnych (osoby niepełnosprawne) nie mogą w niej brać udziału. Trzeba jednak pamiętać, że turystyka to nie tylko zjawisko ekonomiczne, ale i społeczne. Funkcje edukacyjne i wychowawcze turystyki w pełni uzasadniają stworzenie mechanizmów mających na celu zagwarantowanie udziału w niej dzieci i młodzieży. Uważa się za konieczne i w pełni uzasadnione wprowadzenie do projektu - zmiany polegającej na zaliczeniu turystyki do dziedzin, dla których przewiduje się prowadzenie na szczeblu UE działań wspierających, koordynujących i uzupełniających art. 16 projektu i wprowadzeniu do części II (Karta praw podstawowych UE) Tytuł V prawo obywateli, zapisów, mówiących o prawie obywateli do wypoczynku.
Z turystyką związane są następujące sektory polityki Unii Europejskiej:
1. Ochrona konsumentów i prawa turystów.
2. Statystyka.
3. Polityka wobec małych i średnich przedsiębiorstw.
4. Swoboda podejmowania działalności gospodarczej i świadczenia usług.
5. Polityka transportowa.
173
Pełny tekst „Uchwały Rady UE z dnia 21 maja 2002r. w sprawie przyszłości turystyki europejskiej” (2002/035/01) www.europa.eu.int/comm/enterpri-se/services/tourism/tourismeu.htm
www.europa.eu.int/comm/enterprise/services/tourism/index_en.htm
www.europeantravelpolicy.com; European Travel Policy Special Reports. European tourism: What should the EU dq for tourism? 5-6 May 2003 oraz European tourism: Ceci n’est pas une priorite. 5-6 May 2003.