CCF20120309010

i

i

mają znaczenie dla bezpieczeństwa zaangażowanego personelu oraz informacje, które są niezbędne do podjęcia decyzji o rozpoczęciu działań. Oceny wywiadowcze dotyczące bezpieczeństwa misji policyjnych opracowywane są przez Centrum Sytuacyjne¹.

Wymiana informacji dotyczących ochrony granic zewnętrznych UE koordynowana jest przez Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich (Europem Agency for the Management of Operational Cooperation at the Extemal Borders - FRONTEX). Agencja koordynuje współpracę operacyjną między państwami członkowskimi w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi, wspomaga państwa członkowskie w szkoleniu funkcjonariuszy straży granicznej, w tym w ustanowieniu wspólnych standardów szkoleniowych, przeprowadza analizy ryzyka, śledzi rozwój badań mających znaczenie dla kontroli i ochrony granic zewnętrznych, wspomaga państwa członkowskie w sytuacjach wymagających zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej na granicach zewnętrznych². Wymiana informacji odbywa się poprzez System Informacji Schengen (SIS). Jest to komputerowa baza danych, umożliwiająca identyfikację poszukiwanych lub podejrzanych osób oraz skradzionych pojazdów, broni i dokumentów. Dostęp do informacji zawartych w systemie posiada policja, służby celne i ochrony granic oraz urzędy konsularne³.

SIS wspomagany jest przez inne instrumenty oraz instytucje promujące przestrzeganie porządku prawnego w granicach wewnętrznych UE. Należą do nich Europejska Sieć Sądowa (Eitropean Judicial NetWork - EJN), Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (Office Europeen de Lutte Anti-Fraude -OLAF), Europejska Jednostka Współpracy Sądowej (Eurojust) oraz Europejski Urząd Policji (Europol).

Europejska Sieć Sądowa powstała w celu usprawnienia współpracy sądowej między państwami członkowskimi w sprawach karnych oraz zwalczania przestępczości zorganizowanej, korupcji, przemytu narkotyków i terroryzmu. W ramach tego systemu nie wymienia się informacji o charakterze kryminalnym. Istnieje także Europejska Sieć Sądowa w sprawach cywilnych i handlowych.

Do zadań Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych należy wykonywanie uprawnień Komisji w zakresie prowadzenia zewnętrznych dochodzeń w trybie administracyjnym w celu walki z oszustwami, korupcją oraz innego rodzaju nielegalną działalnością, mającą negatywny wpływ na interesy finansowe UE. W ramach swojej działalności OLAF zbiera informacje o przestępstwach, a następnie przekazuje je narodowym instytucjom ścigania w celu rozpoczęcia postępowania karnego, ale nie prowadzi dochodzeń wykrywających sprawców przestępstw.

Europejska Jednostka Współpracy Sądowej (Eurojust) jest agencją Unii Europejskiej ustanowioną w celu wzmocnienia i poprawy koordynacji postępowań sądowych i przygotowawczych pomiędzy właściwymi organami wymiaru sprawiedliwości państw członkowskich Unii Europejskiej w walce z przestępczością o charakterze transgranicznym oraz przestępczością zorganizowaną⁴. Eurojust, wymieniając informację miedzy państwami, nie stanowi centrum informacji kryminalnej, a raczej danych dotyczących trwających lub zakończonych śledztw.

Kluczowy instytucją, która zbiera oraz dzieli się informacjami z wywiadu kryminalnego, a w pewnym zakresie informacjami dotyczącymi bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, jest Europejski Urząd Policji (Europol). Został on ustanowiony w celu wymiany informacji pomiędzy państwami członkowskimi, zestawiania i poddawania procesowi analitycznemu informacji oraz informacji wywiadowczych dotyczących terroryzmu, handlu narkotykami oraz innych poważnych przestępstw o charakterze ponadnarodowym⁵. Uprawniony i wyposażony w' możliwości prowadzenia własnych analiz w zakresie wywiadu kryminalnego i przestępczości międzynarodowej Europol jest nie tylko bankiem informacji kryminalnej lub dystrybutorem, ale instytucją wskazującą na tendencje rozwoju przestępczości, analizującą powiązania i analogie pomiędzy różnorodną działalnością kryminalną oraz formułującą wnioski, które pozwalają na podejmowanie istotnych decyzji zapobiegających i zwalczających przestępczość. Należy przy tym pamiętać, że państwa nie przekazały urzędowi żadnych ze swoich narodowych uprawnień w zakresie walki z przestępczością, ani nie przyznały kompetencji wykonawczych. W dalszym ciągu na szczeblu państw funkcjonują struktury odpowiedzialne za opracowania i analizę informacji z wywiadu kryminalnego oraz informacyjne wspieranie Europolu. Warto rówmież zauważyć, że narodowa instytucje ścigania państw członkowskich dzielą się infonnacjami dotyczącymi przestępczości i bezpieczeństwa wewnętrznego z państwami niebędącymi członkami UE w ramach prac Klubu Berneńskiego⁶ oraz Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnych - Interpol⁷.

281

1

   Chil Protection andCrisis Management in the European Union, Report with evidence..., s. 32.

2

   Council Regulation (EC) No 2007/2004 of 26 October 2004 establishing a European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union, „Official Journal”, L 199, 31.7.2007.

3

   Zob. Konwencja wykonawcza do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 roku, Art. 101, [zmieniony przepisami Decyzji Rady 2005/211AYS1SW oraz Rozporządzenia RADY (WE) NR 871/2004],

4

2002/187/JHA: Council Decision of2S February 2002 setting up Eurojust with a view to rein-forcing thefight against serious crime, „Official Journal”, L 063, 06/03/2002 P. 0001 - 0013.

5

^Akt Rady z dnia 26 lipca 1995 r. sporzqdzajqcy Konwencję na podstawie art. K. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Policji (Konwencja o Europolu), „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”, C 316/1, 27.11.1995.

6

   Klub Berneński skupia służby wywiadu i bezpieczeństwa Państw Członkowskich UE oraz Norwegii i Szwajcarii. Na jego forum odbywają się dyskusje dotyczące szeroko pojmowanej problematyki bezpieczeństwa. W ramach klubu funkcjonuje nieformalna międzynarodowa grupa antyterrorystyczna, utworzona w następstwie wydarzeń z 11 września 2001 r. Źródło: Agencja Bezpieczeństwa wewnętrznego, Klub Berneński i CTG, http://www.abw.gov.pL/portal/pl/w>olnytekst/325/. Dostęp z dnia 07.09.2007.

7

   Ważnym forum dla państw Europy jest Europejski Komitet Interpolu, którego zadaniem jest przygotowywanie strategii działania Interpolu, mającej znaczenie dla organów ścigania państw europejskich w zwalczaniu przestępczości. Podczas spotkań szefów jednostek krajowych Europolu obecny jest przedstawiciel Interpolu. Ważnym wydarzeniem było sporządzenie przez te dwie organizacje w 2003 r. wspólnej oceny strategicznej. Dotyczyła ona nielegalnej imigracji w obszarze śródziemnomorskim. Interpol jest jedyną organizacją o charakterze globalnym, dysponującą odpowiednią infrastrukturą, umożliwiającą gromadzenie i udostępnianie danych służących w walce z przestępczością o zasięgu międzynarodowym. Michał Kula, Aleksandra Soltysińska, Europol - Europejski Urząd Policji, [w:] Adam Górski, Andrzej Sakowicz (red.), Zwalczanie przestępczości w UE, Warszawa 2006, s. 329-330.