choroszy6

76

du sztywnością układu y nazywa się stosunek składowej odporowej siły skrawania F do wywołanego tą siłą przesunięcia ostrzy y. Wielkość y określa odkształcenia całego układu i jest sumą odkształceń poszczególnych elementów układu. Zależy więc ona od konstrukcji obrabiarki i przyrządu, wymiarów przedmiotu obrabianego i narzędzia, od sposobu zamocowania przedmiotu i narzędzia itp.

Z definicji sztywności układu wynika, że wielkość y jest wprost proporcjonalna do siły F_p i odwrotnie proporcjonalna do sztywności układu y

Dochodzimy zatem do ważnego wniosku związanego z dokładnością obróbki, a mianowicie, zmniejszenie wielkości y osiąga się przez:

•    zmniejszenie wartości składowej odporowej siły skrawania F_p, przede wszystkim przez zmniejszenie wartości posuwu lub głębokości skrawania,

•    zwiększenie sztywności układu y, czyli powiększenie sztywności poszczególnych elementów układu zgodnie z omówionymi wytycznymi.

Nierównomierny naddatek na obróbkę powoduje zmiany wartości głębokości skrawania. Wywołują one zmiany wartości składowych siły skrawania, a zatem i odkształceń zarówno przedmiotu obrabianego i narzędzia, jak i poszczególnych zespołów obrabiarki.

3.2.4. ODKSZTAŁCENIA CIEPLNE UKŁADU OUPN

Odkształcenia cieplne układu OUPN są przyczyną zmian wymiarowych tego układu i wpływają na dokładność obróbki. Źródłami ciepła są: tarcie w łożyskach, sprzęgłach oraz przekładniach zębatych i pasowych, praca skrawania, praca silników elektrycznych i zespołów układu hydraulicznego oraz ciepło pochodzące od czynników zewnętrznych: urządzeń nagrzewczych, innych maszyn i obrabiarek, promieni słonecznych itp. W układzie ustabilizowanym cieplnie zachodzi w przybliżeniu równowaga ciepła powstającego i odbieranego, np. przez ciecz smarująco-chłodzącą, wióry, otoczenie. Dlatego podczas bardzo dokładnej obróbki, np. na szlifierkach do: gwintów, sprawdzianów, kół zębatych itp., pracę na obrabiarce rozpoczyna się po upływie pewnego czasu od jej uruchomienia.

Problemem trudnym do rozwiązania jest często większe nagrzewanie się przedmiotu obróbki aniżeli obrabiarki, przyrządu i uchwytu. Zjawisko to jest źródłem dodatkowych sił w układzie OUPN. Dotyczy to zwłaszcza obróbki wielonarzędziowej i skrawania z dużymi przekrojami wióra. Na przykład podczas obróbki na tokarce wiclono-żowej przedmiot nagrzewa się bardziej niż obrabiarka, a zatem musi wydłużyć się więce; niż pozwala na to odległość między kłami. Jeśli tokarka nie jest zaopatrzona w podatm docisk konika, np. docisk hydrauliczny, to występują bardzo znaczne siły w układzie przedmiot-obrabiarka, które odkształcają konik, wrzeciono tokarki i obrabiam-przedmiot.