382
Prostowanie wałów wykorbionych po normalizacji prowadzi się za pomocą matrycy bezpośrednio po wyjęciu z pieca, a więc gdy są nagrzane.
Prawidłowe wykonanie wału wykorbionego napotyka duże trudności wynikające zarówno z małej ich sztywności, jak i z dużych wymagań co do dokładności wymiarów i położenia powierzchni czopów głównych i korbowych (tab. 17.1). Zachodzi zatem potrzeba bardzo starannego doboru sposobu zamocowania, kolejności operacji i sposobu ich realizacji. Bazy zgrubne w operacji obróbki powierzchni czołowych i wykonania nakiełków stanowią nie obrobione powierzchnie czopów głównych. Czopy te natomiast obtacza się przy ustaleniu wału w kłach, a siły skrawania są przenoszone na elementy omówionych niżej tzw. uchwytów garnkowych (rys. 17.14 i 17.15), umożliwiających przeniesienie sił skrawania najkrótszą drogą na elementy uchwytu. Podczas obróbki czopów korbowych przedmiot ustawia się na dokładnie obtoczonych lub szlifowanych czopach głównych, a do kątowego ustalenia wału służą wcześniej przygotowane bazy pomocnicze w postaci uskoków na ramionach korb lub otworu w kołnierzu wału.
Tabela 17. ł. Podstawowe warunki techniczne dla wałów wykorbionych
Wskaźnik dokładności |
Wymaganie |
Dokładność wymiarów czopów głównych i korbowych |
od 6 do 5 ki ISO |
Chropowatość powierzchni czopów głównych i korbowych |
Ra = 0,10 do 0,32 pm |
Owałność czopów |
od 0,006 do 0.015 mm |
Stożkować czopów |
0.01 jim na długości czopa |
Graniastość czopów |
od 0,004 do 0,008 jim |
Odchyłka równoległości osi czopów korbowych od osi czopów głównych |
od 0,01 do 0,03 mm na 100 mm długości |
Odchyłka kątowego rozmieszczenia czopów korbowych |
do 15’ |
Twardość zahartowanych powierzchni czopa |
HRC 52-62 |
Dokładność dynamicznego wyważenia |
0,15 N-cm |
Technologia wałów wykorbionych w bardzo znacznej mierze zależy od wielkości produkcji. W jednostkowej produkcji wałów wykorbionych małych i średnich rozmiarów stosuje się obrabiarki ogólnego przeznaczenia i najprostsze przyrządy obróbkowe specjalne. Kolejność głównych operacji jest wówczas następująca:
Nr operacji Treść operacji
1 Trasowanie
2 Odcinanie końców
3 Wykonanie nakiełków
4 Wycięcie wykorbień
5 Toczenie zgrubne czopów głównych