CCF20130114001

Tekst na podstawie wydania „Domu Książki Polskiej”, Warszawa 1932

Okładkę i strony tytułowe projektował Wojciech Freudenreich

Fotografia na okładce Wojciech Freudenreich

Redaktor

Bożena Żyszkowska

Redaktor techniczny Maria Leśniak

Korekta

Anna Piątkowska

© Copyright by Maria Pruszyńska-Boni, Aleksander Pruszyński, Stanisław Pruszyriski, Warszawa 2004

ISBN 83-07-02962-7

Wstęp

I

Otóż, powiedzmy najpierw, że musiało upłynąć 72 lata, zanim ta seria dziesięciu reportaży z Wolnego Miasta 25-lotniego debiutanta w dziennikarskiej ściśle profesji, opatrzona zręcznym niewątpliwie tytułem: Sarajewo 1914, Szanghaj 1932, Gdańsk 193?, odbita w Drukarni Mazowieckiej przy Szpitalnej 1, w aptecznej zapewne dawce, bo na koszt, zdaje się, autora, oferowana już od sierpnia 1932 r. w położonej po sąsiedzku księgarni przy placu Trzech Krzyży 8 — doczekała się w końcu, po raz pierwszy, po tych 72 latach, kompletnego, czyli przyzwoitego wznowienia.

W PRL sięgnięto wprawdzie po książkę, lecz wykorzystano raczej partie opisowe, cenzuralnie straw-niejsze, opuszczając troskliwie sekwencje, z których, powiedzmy, mogłoby wynikać, że zagrożenia to nie zawsze Hitler, NSDAP, marsze z pochodniami, awantury bojówek, ale bywa, że i KPD. Dostrzeżono pewnie jeszcze inne grzechy, zwłaszcza, na przykład, jakieś niedopuszczalne skojarzenia ze współczesnością. Znikł, przy okazji, akurat zasadnie — tytuł cyklu. Tekst w rezultacie został zredukowany prawie o połowę. (Ksawery Pruszyński Podróże po Polsce. Podróże po Europie, Kraków 1966; Wybór pism publicystycznych,

5