Tabela 10. Przykłady okresów inkobacji. tj. od zakażenia do wystąpienia objawów choroby (w dniach), w ostrych zakażeniach wirusowych z uwzględnieniem najczęściej stwierdzanych oraz skróconych i wydlułonych, w określonych zakażeniach
\ Zakażenia \ wirusowe Okres \. . inkubacji \ j (w dniach) \ |
Gty P» |
Odra |
Na- gminne zapa lenie ślinia nek pc*y- usznych |
Ró- życz- k. |
Wściek lizna |
Polio |
Wirusowe zapalenie wątroby A |
Wirusowe zapalenie wątroby B |
AIDS* |
; Najczęściej 1 stwierdzane |
J-3 |
8-12 |
16-18 |
16-18 |
14-50 |
7-14 |
30-35 |
80-100 |
1-7 |
W zakresach |
1-4 |
7-14 |
12-24 |
14-21 |
7-360 |
4-21 |
7-50 |
50-180 |
0,5-10- -20(7) |
• Okresy w latach.
w-anin na święcie. Z jednej strony objawy kliniczne, rekonwalescencja, kliniczne wyzdrowienie, kiedy zanikają objawy chorobowe, a z drugiej strony śmierć organizmu są charakterystycznymi okresami i przejawami choroby lub zachorowania. Jest więc choroba takim następstwem zakażenia wirusowego, które wymaga ingerencji lekarza. Czasami jedno zakażenie prowadzi do wielokrotnego występowania objawów chorobowych (nawroty, remisje). 1 to jest również powodem, że pojęcie zakażenia wirusowego jest często utożsamiane z chorobą; jest to niewątpliwie pojęcie o szerszym medycznym znaczeniu.
Wspomniano wyżej zależność od wieku. Oczywiście, że określenie jakiegoś szczególnego wieku jako granicy dolnej lub górnej dla danego zakażenia wirusowego nie jest możliwe. Natomiast można określić pewien przedział wieku w kategoriach ogólnych, kiedy dane zakażenia są szczególnie groźne, co może stanowić, oczywiście bardzo ogólną, informację do pewnego stopnia przydatną praktycznie.
Otóż w stosunku do najbardziej powszechnych zakażeń wirusowych można przyjąć, że do chwili narodzin szczególne zagrożenie stanowią wirusy: różyczki, cytomegalii i Herpes simplex typu 1 (zakażenia płodowe teratogenne); w okresie porodu wirusy: cytomegalii, Herpes simplex typu 1 i 2, wirusowego zapalenia wątroby B. H1V; w okresie niemowlęcym wirusy: parainfluenzy, RS, adenowi-rusy. rotawirusy, wirusy grypy, enterowirusy (w tym polio), Herpes simplex typu 1: w dzieciństwie rinowirusy, wirusy odry, nagminnego zapalenia ślinianek przyusznych, Epsteina-Barr, Herpes simplex typu 1, grypy, koronawirusy, enterowirusy (w tym polio), wirusowego zapalenia wątroby A, ospy wietrznej (varicella)\ u młodzieży wirusy Herpes simplex typów 1 i 2, wirusowego zapalenia wątroby B, odry, nagminnego zapalenia ślinianek przyusznych, grypy, HIV, enterowirusy; u dorosłych wirusy: Herpes simplex typów 1 i 2, wirusowego zapalenia wątroby B, grypy, enterowirusy, HIV; u osób w podeszłym wieku Herpes simplex typu 1, półpaśca (zoster), grypy, enterowirusy (tab. 11).
Tabela lt. Szczególne zagrożenie zakażeniami wirusowymi o powszechnym występowania
(wg wieka)
Okres największego zagrożenia
Wirusy |
Płód |
Okres 1 porodu |
Niemo wlęta |
Dzieci 1 |
Wiek mło- 1 zicńczy |
1 Wiek łoroili 1 po-1 deszły | |
tóżyczka |
+ |
T | |||||
Cylomcgalia |
+ |
+ | |||||
Herpes simplex l |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
Herpes simplex 2 |
+ |
+ |
+ | ||||
Parainfluenza |
+ | ||||||
RS |
+ | ||||||
Adenowirusy |
+ | ||||||
Odra |
+ |
+ |
+ I | ||||
Nagminne zapalenie | |||||||
Ślinianek przyusznych |
+ |
+ | |||||
Rinowirusy |
+ | ||||||
Enterowirusy |
+ |
+ |
+ |
+ 1 |
+ | ||
Polio |
+ |
+ | |||||
Koronawirusy |
+ | ||||||
Rotawirusy |
+ | ||||||
Wirusowe zapalenie | |||||||
wątroby A |
+ | ||||||
Wirusowe zapalenie | |||||||
wątroby B |
+ |
+ |
+ | ||||
Wirus Epsteina-Barr |
+ | ||||||
Varicella |
+ | ||||||
Herpes toster | |||||||
Grypa |
+ |
+ |
+ |
+ | |||
H1V |
+ |
+ |
+ |
| + |
Zakażenia wirusowe klasyfikowane są wg różnych kryteriów na miejscowe i ogólne, objawowe i bezobjawowe, ostre i przewlekłe, utajone, szerzące się poziomo i pionowo, wywoływane przez wirusy znane i nieznane, konwencjonalne i niekonwencjonalne, niosące następstwa bezpośrednie i późne, w tym o podłożu immunologicznym oraz charakterze nowotworowym.
Jako zakażenia wirusowe miejscowe i uogólnione oraz objawowe i bezobjawowe określa się zakażenia w zależności od umiejscowienia i postaci klinicznej. Pod pojęciem zakażenia miejscowego przyjmuje się ograniczenie zakażenia do określonej grupy komórek, tkanki lub narządu. Najczęściej występuje to w pobliżu miejsca pierwszego wniknięcia wirusa, z którego replikujące potomne wirusy zakażają sąsiednie komórki kontaktowo lub przez przestrzenie międzykomórkowe. Może dochodzić do objęcia zakażeniem określonego narządu lub układu (pokarmowego, oddechowego). W niektórych zakażeniach, w wyniku przeniesienia wirusa za pośrednictwem krwi, chłonki, obwodowego układu nerwowego, może dojść do zajęcia innych narządów. Wówczas zakażenie może przyjąć postać uogólnioną. Wiąże się to z wystąpieniem wiremii, a więc