Rodzaj gruntu należy określić wg tabeli 1.1 kolumna 2 nu podstawie danych według kolumny 7. Próba ma na celu sprawdzenie wyników próby wałeczkowania.
Rodzaj gruntów niespoistych należy określać zgodnie z tabelą 1.2, na podstawie wielkości i zawartości ziaren poszczególnych frakcji ustalonych makroskopowo lub ewentualnie za pomocą lupy z podziałką.
Tabela 1.2
Cechy rozpoznawcze gruntów sypkich
Nazwa gruntu |
Zawartość frakcji w % | ||
Żwir |
> 2 mm |
> 0,5 mm |
> 0,25 mm |
Pospółka |
> 50 |
- |
- |
Piasek gruboziarnisty |
50- 10 |
>50 |
- |
Piasek średnioziarnisty |
< 10 |
>50 |
- |
Piasek drobnoziarnisty |
< 10 |
<50 |
>50 |
Piasek pylasty |
< 10 |
<50 |
<50 |
Uwagi:
Piasek pylasty po wyschnięciu tworzy lekko spojone grudki, które rozsypują się między palcami przy ich podnoszeniu.
Pył mało wilgotny przy rozcieraniu między palcami zachowuje się jak mąka kartoflana, a palce pokrywają się jasną mączką. W stanie wysuszonym pył roztarty ma wygląd zbliżony do cementu.
Gliny i iły w stanie mało wilgotnym nie zostawiają na palcach mączki pylastej. Gliny morenowe zawierają najczęściej pojedyncze okruchy skalne i ziarna żwirowe.
Grunty osadzone w wodzie charakteryzują się widocznymi warstewkami o różnym uziarnieniu i odmiennym zabarwieniu, np. iły warstwowe mają ciemne warstewki iłowe i jaśniejsze pyłowe; po przełamaniu grudki jest widoczna w przekroju łupliwość wzdłuż równoległych powierzchni osadzenia się cząstek w wodzie. W celu dobrego rozpoznania uwarstwień należy grunt wysuszyć do stanu powietrzno-suchego i przez lekkie uderzenie młotkiem rozkruszyć daną próbkę, spękania przebiegają przeważnie wzdłuż uwarstwień, które na skutek tego są dobrze widoczne.
■j
Stan gruntów spoistych należy oznaczać na podstawie liczby kolejnych wa-eczkowań tej samej kulki gruntu biorąc pod uwagę, ile razy uzyskano wałeczek ) średnicy 3 mm bez jego uszkodzenia.
Wałeczkowanie należy przerwać, gdy na powierzchni wałeczka występują yyraźne poprzeczne spękania, a wałeczek długości 4 5 cm podnoszony za je
lcu koniec pęka pod swoim ciężarem lub gdy wałeczek popękał na kilka od-lUli lliycli kawałków. Wuleczkowunic należy również przerwać, gdy wałeczek in, warslwia się lub rozsypuje.
Stan graniu i stopień plastyczności wyznacza się z nomogramu (rys. 1.1), u zależności od rodzaju badanego gruntu.
Rys. 1.1. Nomogram do oznaczania stanu gruntów spoistych Siany nie objęte nomogramem określa się następująco:
a) stan półzwarty - gdy z gruntu można uformować kulkę, lecz wałeczek pęka podczas pierwszego wałeczkowania,
b) stan zwarty - gdy z gruntu nie można uformować kulki,
c) stan płynny - gdy liczba wałeczkowań przekracza wartość maksymalną przewidzianą w nomogramie dla danego rodzaju.
Należy pamiętać, że niemożność uformowania kulki lub jej rozpad podczas pierwszego wałeczkowania mogą być związane z bardzo małą spoistością gruntu lub jej całkowitym brakiem (por. punkt 2.1. Wstępne ustalenie spoistości gruntu). W takiej sytuacji grunt należy określić jako niespoisty.
Barwę gruntu należy określać na przełomie gruntu o naturalnej wilgotności. W opisie barwy gruntu należy podać najpierw odcień i intensywność barwy, a następnie barwę podstawową np. jasnożółta - szara. Przy występowaniu kilku barw należy podać charakter ich występowania, np. zielona z czerwonymi smugami.
15