I
3.5.2. Ustalanie receptury. Ustalenie receptury polega na określeniu ifości i rodzaju surowca oraz dodatków, których zadaniem jest ułatwienie prawidłowego przeprowadzenia procesu topienia sera oraz standaryzacja jego składu chemicznego i cech fizycznych. Do dodatków należy zaliczyć: topniki, kazeinian sodu, wodę, farbę do barwienia serów, nizynę, przyprawy smakowo-zapachowe, takie jak: sól kuchenna, kminek, papryka, seler, szynka oraz stopiony wcześniej ser, czyli tzw. krem.
3.5.3. Stosowanie topnika. Podstawowym zadaniem topnika jest wywołanie spęcznienia i dyspersji białek. Zadanie swoje topnik może spełniać prawidłowo tylko wtedy, gdy kwasowość topionej masy (sera z topnikami) wynosi pH 5,7-5,9 dla serów topionych do smarowania i 5,4-5,6 dla serów topionych blokowych. Topnik powinien przesunąć pH sera do wartości zawartej we wspomnianych granicach. Dlatego topnik należy dobierać z serii topników o różnej zdolności przesuwania pH sera. Najczęściej stosuje się jeden topnik główny i dodatkowo tzw. topniki korygujące odczyn środowiska (pH) w kierunku alkalicznym lub kwaśnym. Szczegółowy sposób określania niezbędnej dawki topnika korygującego zamieszczono w załączniku. Ilość topnika powinna być również dostosowana do rodzaju topionego surowca. Zależy ona od ilości białka i tłuszczu w serze, od stopnia, dojrzałości sera oraz „mocy” topnika. Ogólnie należy przyjąć, że dodatek topnika powinien wynosić 2,0-4% w stosunku do ciężaru topionej masy wraz z dodatkami. Większe dawki topnika (3-4%) należy stosować w wypadku topienia serów o niższym stopniu dojrzałości (serów młodych) oraz w wypadku topienia serów o podwyższonej zawartości tłuszczu.
3.5.4. Normalizowanie zawartości tłuszczu i wody w serze topionym. Sery topione należy produkować o standardowej zawartości tłuszczu oraz wody. Z uwagi na fakt, że sery stosowane do produkcji różnią się składem chemicznym (różnice w zawartości tłuszczu i wody w porównaniu z wymaganiami norm dla gotowych serów topionych) do roztartej masy przed stopieniem należy często dodawać odpowiednie ilości wody i tłuszczu. Tłuszcz należy dodawać pod postacią masła lub sera pełnotłustego.
Przy ustalaniu niezbędnej ilości dodatków do sera topionego można korzystać z tabeli 1.
Tabela 1. Niezbędna ilość dodatków do sera topionego
Składniki mieszanki |
Ilość kg |
Sucha |
masa |
Tłuszcz |
Woda | ||
% |
kg |
% |
kg |
% |
kg | ||
Ser 1 |
20,0 |
60 |
12,00 |
22 |
4,4 |
40 |
8,00 |
Ser II |
27,0 |
62 |
16,75 |
20 |
5,4 |
38 |
10,26 |
Twaróg |
3,0 |
25 |
0,75 |
0 |
0,0 |
75 |
2,25 |
Topnik |
U |
80 |
1,20 |
0 |
0,0 |
20 |
0,30 |
Razem |
a = 51,5 |
— |
b = 30,70 |
— |
c = 9,8 |
— |
d = 20,81 |
Dodatek suchej masy (w maśle) =
84 Z 100
83 Z 100
Dodatek tłuszczu (w maśle) =
Dodatek wody - y
Dodatek tłuszczu - X - należy obliczyć ze wzoru:
(c + |
x 100 -ib + | |
l |
l°o) [ |
100 j |
gdzi |
e: | |
c - |
zawartość tłuszczu, kg | |
f - |
83 | |
b - |
sucha masa, kg | |
e - |
84 | |
312 |