C

i nocnych, letnich i zimowych (na nartach). Ich ostatnie egzemplarze skasowano w 1936 r. Samoloty tego typu to konstrukcje bardzo zasłużone dla sportu lotniczego w Polsce.

Opis konstrukcji:

Dwumiejscowy samolot sportowy całkowicie drewnianej konstrukcji, w układzie wolnonośnego górno-płata ze stałym podwoziem. Pokrycie sklejką, a stery i lotki - płótnem. Okna kabin bez oszklenia (charakterystyczne dla wczesnych typów RWD), sterownice podwójne. Wejście do kadłuba przez drzwiczki po prawej stronie. Napęd stanowił silnik rzędowy czterocylindro-wy, chłodzony powietrzem, Cirrus Hermes o mocy 84 kW. Śmigło dwułopatowe drewniane, polskiej firmy Szomański.

12 - 1996 r.

RWD-5

Ten samolot sportowy zbudowany w wytwórni RWD w 1930 r. stanowi! rozwinięcie samolotu RWD-4, ale zupełnie zmieniono mu konstrukcję. Po raz pierwszy zastosowano kadłub z rur stalowych, pozostawiając płat drewniany. Był to jeden z najnowocześniejszych samolotów sportowo-turystycznych lat 30. Miał wygodną, osłoniętą kabinę, dużą prędkość i wielki zasięg. Oznaczał

bis

się nieprzeciętnymi właściwościami lotnymi; było to zasługą m.in. rewelacyjnej konstrukcji płata samolotu. Na prototypie piloci Henryk Żwirko i Marian Pronaszko uzyskali kilka doskonałych wyników w lotach. To spowodowało, że RWD-5 uznano za najlepszy polski samolot sportowy.

W 1932 r. RWD-5 został wybrany do lotu przez Atlantyk. Do tego celu przystosowano egzemplarz SP-AJU -wmontowano w miejsce fotela pasażerskiego aluminiowy zbiornik paliwa o pojemności 300 I i cztery zbiorniki po 113 I w skrzydłach. Zwiększyło to jego zasięg do 5000 km. Wprowadzono także różne drobne udogodnienia dla pilota i zwiększono oprzyrządowanie i osprzęt w kabinie. Wzmocniono podwozie oraz skasowano okna i drzwi w tylnej kabinie. Tak przerobiony jednoosobowy samolot oznaczono RWD-5 bis. Na nim kpt. Stanisław Skarżyński wykonał 15 kwietnia 1933 r. próbny lot dookoła Polski długości 1650 km, zaś 27 kwietnia wyruszył z Warszawy do Rio de Janeiro. Etapami doleciał do St. Louis w Senegalu w Afryce, skąd 7 maja wystartował do lotu przez południowy Atlantyk. Po ciężkim nocnym locie 8 maja wylądował w Maceio w Brazylii przelatując 3582 km w czasie 20 h i 30 min. Pobił międzynarodowy rekord odległości w locie bez lądowania dla samolotów sportowych o masie własnej nie przekraczającej 450 kg.

Był to przede wszystkim pierwszy udany przelot polskiego pilota na polskim samolocie oraz przelot najlżejszego samolotu, który pokonał Atlantyk południowy. Po triumfalnym tournee po Brazylii i Argentynie, gdzie wizytował miejscową Polonię - pilot i samolot wrócili statkiem do Boulogne we Francji, a stamtąd lotem do Warszawy. Powrót Skarżyńskiego miał wspaniałą oprawę, a na lotnisku witali go najwyżsi dostojnicy państwowi. Samolot przeleciał w tym rajdzie łącznie 18305 km bez żadnych awarii i napraw! Świadczyło to o doskonałej jakości sprzętu i wysokim poziomie polskiej konstrukcji lotniczej. SP-AJU zwany „Amerykanką” otrzymał Skarżyński na własność, choć po locie przerobiono go na dwumiejscowy i usunięto dodatkowe zbiorniki.

Samolot SP-AJU był używany w latach późniejszych w Aeroklubie Warszawskim, a we wrześniu 1939 r. został ewakuowany na wschód i przejęty przez wojska radzieckie. W maju 1940 r. (wraz z innymi maszynami polskimi i fińskimi) był eksponowany w Kijowie na

DANE TECHNICZNE (SP-AJU):
Wymiary: rozpiętość		10,2 m
	długość	7,2 m
	wysokość	2,0 m
	pow. nośna	- 15,5 m^2
Masa:	własna	446 kg
	całkowita w locie	- 1100 kg
Osiągi:	prędkość maksymalna	- 210 km/h
	prędkość przelotowa	- 175 km/h
	zasięg	- 5000 km

MAŁY MODELARZ - 3

wystawie „zdobycznego sprzętu lotniczego”. Dalsze losy tego samolotu nie są znane.

Opis techniczny:

Samolot sportowy konstrukcji mieszanej, woinonośny gór-nopłat ze stałym podwoziem. Kadłub z rur stalowych kryty płótnem, zaś płat konstrukcji drewnianej - sklejką i płótnem. Seryjne samoloty (łącznie wyprodukowano 15 egz.) miejsca załogi miały jeden za drugim, oba wyposażone w sterownice. Dwoje drzwi z prawej strony kadłuba. Kabiny ogrzewane, podwozie amortyzowane olejo-wo-powietrznie. Koła niskociśnieniowe Dunlop z hamulcami, na nich opływowe owiewki. Napęd (dla SP-AJU) stanowił silnik rzędowy czterocylindro-wy, chłodzony powietrzem, De Havilland „Gipsy Major" o mocy nominalnej 88 kW. Śmigło dwułopatowe drewniane.

Malowanie:

Samolot RWD-5 bis SP-AJU był całkowicie malowany na kolor srebrny (mat aluminium). Wszystkie napisy i oznaczenia - czarne. RWD-4 SP-ADK miał kolor srebrno-czerwony, jak wszystkie maszyny tego typu w Aeroklubie Warszawskim. Samoloty w Aeroklubie Lwowskim miały przód zielony, a w Aeroklubie Poznańskim - niebieski.

Modele opracowano w skali 1:33.

BUDOWA MODELI:

Oba modele są proste w budowie i nie powinny nastręczać większych kłopotów. Trochę trudności możemy na-