domagala014

yią .Europejską

T3i Agendć 2000 i opinia Komisji Europejskiej w sprawie |fejpnkostwa Polski w Unii Europejskiej (avis)

ffitjm&żezyt Unii Europejskiej w Madrycie z 15-16 grudnia 1995 roku miał istotne ^Uznąćzenie dla procesu przygotowań krajów kandydackich oraz UE do poszerze-śi-riia. Rada Europejska potwierdziła wolę rozszerzenia, zapewniając w dokumencie końcowym, że jest ono „zarówno koniecznością polityczną, jak i historyczną szansa. Zapewni stabilizację i bezpieczeństwo na kontynencie, niosąc jednocześnie nowe możliwości rozwoju ekonomicznego oraz ogólny dobrobyt, tak przyszłym, jak i obecnym członkom Unii”¹³. Rada Europejska ponownie zapowiedziała, że rozpoczęcie procesu negocjacyjnego rozpocznie się dopiero po zakończeniu Konferencji Międzyrządowej (Intergovernmental Conference - IGC). Najważniejsze było jednak samo pomyślne zakończenie Konferencji, a nie jej określone z góry wyniki. Dawało to Polsce i innym krajom kandydującym nadzieję, że Unia nie będzie chciała przeciągać terminu rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych w nieskończoność. Rada wskazała też na orientacyjną datę startu rozmów na temat warunków członkostwa - sześć miesięcy po zakończeniu Konferencji. Jednocześnie Rada wyraziła nadzieję, że negocjacje państw środkowoeuropejskich zbiegną się w czasie z początkiem rozmów z Maltą i Cyprem, które także wcześniej złożyły wnioski o członkostwo w Unii Europejskiej.

Rada Europejska podczas szczytu w Madrycie potwierdziła, że strategia przed-członkowska powinna pozostać istotnym elementem służącym akcesji. Doprecyzowano jej cełe, sugerując Polsce i innym krajom środkowoeuropejskim skuteczne wdrażanie postanowień Układów Europejskich oraz zaleceń Białej Księgi. Natomiast Unia miała zapewnić ze swej strony dodatkowe wsparcie dla działań dostosowawczych, przede wszystkim aby ułatwić niezbędne reformy struktur administracyjnych w krajach kandydujących (powszechnie podkreśla się, że jest to warunek harmonijnej współpracy z instytucjami UE oraz efektywnego wykorzystywania funduszy wspólnotowych).

Jednym z najważniejszych postanowień Rady Europejskiej było zobowiązanie Komisji Europejskiej do przygotowania opinii o złożonych wnioskach, w sprawie przyjęcia państw stowarzyszonych do UE, tak aby ułatwiło to szybkie rozpoczęcie rozmów akcesyjnych. Komisja miała także za zadanie przedstawić propozycje dotyczące przyszłego systemu finansowania poszerzonej Unii.

Wraz z rozpoczęciem Konferencji Międzyrządowej Komisja Europejska przekazała w kwietniu 1996 roku stronie polskiej kwestionariusz, którego wypełnienie

Dokument końcowy Rady Europejskiej w Madrycie (15-16 grudnia 1995), „Monitor Integracji Europejskiej” 1995, nr 5, s. 48.

Instytucjonalno-prawne ramy procesu integracyjnego... ^C)

miało być składnikiem opinii na temat ewentualnego członkostwa w UE. Kwestionariusz był obszernym dokumentem, a jego rzetelne przygotowywanie wymagało zaangażowania całego rządu i administracji centralnej. Strukturę kwestionariusza, a następnie avis, wzorowano na kryteriach kopenhaskich. Jego celem było określenie, w jakim stopniu Polska Spełnia wyżej wymienione kryteria członkostwa. Odpowiedź strony polskiej została zawarta w 26. tomach akt i liczyła 2664 strony. Kwestionariusz przekazano Komisji już w lipcu 1996 roku¹⁴.

I    .    |

3.3.1. Problem reformy wewnętrznej UE i finansowania poszerzenia

16 lipca 1997 roku Komisją Europejska przedstawiła na forum Parlamentu Europejskiego dokument Agenda 2000, w którym zarysowała kierunki kompleksowej reformy instytucji, procedur oraz głównych dziedzin polityki Unii Europejskiej. Głównym celem Agendy 2000 było przygotowanie Unii do przyjęcia nowych członków.

Agenda 2000 przedstawiała propozycje ewolucji polityk wspólnotowych, zwłaszcza tych, które wiążą się z konkretnymi nakładami finansowymi. Jej kluczowym, elementem było zarysowanie finansowej perspektywy dla Unii powiększonej o kilkanaście relatywnie słabo rozwiniętych państw. Osiągnięcie kompromisu w łonie UE sprawiało ogromne trudności, ponieważ poszerzenie oznaczało dla części państw rezygnację z przysługujących im środków finansowych. Zainteresowane państwa prezentowały nierzadko pryncypialne stanowisko, co skutkowało pojawieniem się w toku debat trzech nawzajem wykluczających się dezyderatów:

■    niezgody na dokonanie rozszerzenia kosztem państw korzystaj ących z Funduszu Kohezyjnego) które powinny w przyszłości otrzymywać środki z funduszy strukturalnych podobne do obecnych (postulat Irlandii, Grecji, Portugalii, Hiszpanii);

■    obniżenia narodowych wkładów finansowych do unijnego budżetu (postulat państw wpłacających największe sumy do budżetu);

■    wzrostu pomocy wspólnotowej dla państw stowarzyszonych, a po rozszerze

niu UE przyznanie im środkóry adekwatnych do tych, które obecnie są udziałem państw korzystających z funduszy unijnych (postulat państw kandydujących do Unii Europejskiej).    j    ------------- -

Rozszerzenie Unii było niemożliwe bez reformy funduszy strukturalnych i Wspólnej Polityki Rolnej, ponieważ bez odpowiednich zmian koszty akcesji Polski i innych państw środkowoeuropejskich byłyby astronomiczne - wydatki budżetowe związane z przystąpieniem państw Grupy Wyszehradzkiej oceniano

E. Kawecka-Wyrzykowska, Avis - Sptawdzian dla Polski z gotowości do członkostwa w UE, „Wspólnoty Europejskie” 1996, nr 7-8.