i Sprzętem ochronnym nazywane są wszelkie przenośne przyrządy i urządzenia chroniące osoby pracujące przy obsłudze urządzeń elektrycznych lub w pobliżu tych urządzeń przed porażeniem prądem elektrycznym, szkodliwym działaniem luku elektrycznego lub obrażeniami mechanicznymi (będącymi pośrednim skutkiem porażenia prądem).
Sprzęt ochronny dzieli się na 4 grupy:
i sprzęt izolujący ma izolować człowieka od urządzeń pod napięciem; dzieli się on na zasadniczy (przenośne narzędzia, przyrządy i urządzenia, którymi wolno dotykać części będąc* pod napięciem) i dodatkowy (zwiększa zabezpieczenie obsługi przed porażeniem prądem elektrycznym i powinien być użytkowany łącznie ze sprzętem zasadniczym). Podział sprzętu izolującego podano w tabeli 1.2. Zauważmy, że ten sam element sprzętu, w zależności od napięcia może raz spełniać role sprzętu zasadniczego, innym razem - sprzętu dodatkowego. Wszystkie rodzaje sprzętu izolacyjnego musza spełniać wymogi określonych norm, a ponadto okresowo należy przeprowadzać próby wytrzymałości elektrycznej; sprzęt, którego termin ważności jest przekroczony, nie nadaje się do użytku i należy go natychmiast wycofać z użycia.
Tabela 1.2. Rodzaje i przeznaczenie sprzętu ochronnego
Nazwa sprzęto ochronnego |
Przeznaczenie do 1 kV |
Przeznaczenie > 1 kV |
Zasadniczy |
drążki i kleszcze izolacyjne, wskaźniki napięcia, rękawice dielektryczne, izolacyjne narzędzia monterskie |
drążki i kleszcze izolacyjne, wskaźniki napięcia |
[Dodatkowy |
kalosze izolacyjne, dywaniki i chodniki gumowe, pomosty izolacyjne |
rękawice dielektryczne, półbuty dielektryczne, dywaniki i chodniki gumowe, pomosty 1 izolacyjne |
♦ sprzęt chroniący przed pojawieniem się napięcia - uziemiacze ochronne i zarzutki (używany przez ekipy naprawcze linii energetycznych i służący do zwierania i uziemiania odcinka naprawianej sieci)
♦ sprzęt chroniący przed działaniem luku elektrycznego i obrażeniami mechanicznym; należą tu: okulary ochronne przeciwodpryskowe, maski przeciwgazowe, rękawice azbestowe, pasy i szelki bezpieczeństwa, drabiny i podnośniki, słupołazy
♦ sprzęt pomocniczy, do którego zalicza się: przenośne ogrodzenia i płyty izolacyjne, bariery, liny, nakładki izolacyjne, siatki ochronne, tablice ostrzegawcze.
Rozmieszczenie sprzętu ochronnego w zakładzie pracy i zakres wyposażenia poszczególnych pracowników i zespołów powinny być uregulowane w instrukcjach zakładowych.
Sprzęt ochronny należy przechowywać w wyznaczonych, suchych miejscach, zabezpieczonych przed działaniem szkodliwych czynników atmosferycznych i środowiskowych (promieni słonecznych, olejów, benzyny, kwasów, itp.). Winien on być ewidencjonowany (z określeniem lokalizacji) i oznakowany (numer ewidencyjny, termin ważności badania okresowego, napięcie robocze).
Ratowanie osób porażonych prądem elektrycznym