—
Ogólne parametry techniczne
Pod pojęciem luzu w łożysku należy rozumieć odległość na jaką może się przesunąć jeden z piericini w stosunku do drugiego pierścienia z jednego skrajnego położenia w drugie skrajne położenie (bez wywierania nacisku).
Przesunięcie w kierunku poprzecznym nazywane jest tuzem poprzecznym, a w kierunku wzdłużnym luzem wzdłużnym. Luz łożyska w stanie niezabudowanym jest większy od luzu łożysk zabudowanych i nagrzanych w czasie pracy, ponieważ na skutek wcisków wynikających z przyjętego pasowania, w czasie montażu następuje rozszerzenie pierścienia wewnętrznego i ściśnięcie pierścienia zewnętrznego oraz z uwagi na różną rozszerzalność cieplną łożysk I elementów współpracujących.
Luz poprzeczny jest bardzo ważnym czynnikiem dla prawidłowej pracy łożyska.
W łożyskach kulkowych przyjmuje się że luz w łożysku zabudowanym powinien być bliski zeru. Nawet niewielki zacisk najczęściej nie jest szkodliwy.
W łożyskach walcowych i baryłkowych zawsze powinien być zachowany, nawet niewielki, roboczy luz poprzeczny. Ta sama zasada obowiązuje również w odniesieniu do łożysk stożkowych. Nie dotyczy to przypadków, kiedy wymagana jest duża sztywność łożyskowania (np. mechanizmy różnicowe) i wtedy łożyska stożkowe są montowane z zaciskiem wstępnym.
Wartości luzów normalnych są tak ustalone, że przy zalecanych ogólnie paso-waniach I w normalnych warunkach pracy, w łożysku pozostanie odpowiedni luz roboczy. Ola innych warunków, np. gdy oba pierścienie montowane są ciasno na wał i w oprawę, albo gdy temperatura pracy odbiega od normalnej, należy zastosować łożyska z luzem większym lub mniejszym od normalnego. W takich przypadkach luz roboczy należy dobierać doświadczalnie.
Łożyska z luzem innym niż normalny są dodatkowo oznaczone symbolem luzu C1 do C5 (patrz rozdział „Oznaczenia dodatkowe").
Wartości liczbowe dla poszczególnych grup luzów podane są w opisie przed
62
tablicami wymiarowymi poszczególnych rodzajów łożysk. Odnoszą się one do łożysk w stanie niezabudowanym i przy obciążeniu pomiarowym równym zeru.
Dla łożysk kulkowych skośnych i łożysk stożkowych przewidzianych do pracy w zespole, jak również dla łożysk kulkowych skośnych dwurzędowych i jednorzędowych z dzielonym pierścieniem wewnętrznym, podaje się luz wzdłużny zamiast poprzecznego ponieważ ma on większe znaczenie dla konstrukcji urządzenia.
Pierścienie i części toczne łożysk Pierścienie i części toczne łożysk SKF są wykonywane głównie z wysokiej jakości stali chromowych o dużej czystości. Stale te są traktowane przez SKF jako stale standardowe.
Każde łożysko poddawane jest optymalnej obróbce cieplnej. Twardość pierścieni i części tocznych zwykle zawiera się w granicach 58 do 65 HRC.
W zasadzie łożyska mogą być stosowane do pracy w temperaturze + 125 °C. Jeżeli temperatura jest wyższa, łożyska powinny być poddawane specjalnej obróbce ciepl-
SKF