40531

Bezpośrednie i pośrednie gwarancje konstytucji

Pod pojęciem gwarancji konstytucji należy rozumieć ogól rozwiązań i instytucji ustrojowych służących zapewnieniu realizacji norm konstytucyjnych.

A)    Bezpośrednie gwarancje konstytucji - stworzone celowo, właśnie po to. by zabezpieczyć przestrzeganie konstytucji (np. sadownictwo konstytucyjne, odpowiedzialność konstytucyjna).

B) Pośrednie gwarancje konstytucji - funkcja zapewnienia realizacji nadrzędności konstytucji jest tylko jedną z wielu przez nie wypełnianych (np. instytucja kontroli parlamentu nad rządem).

Do kategorii gwarancji pośrednich należy np. zasada rozdziału władzy, umożliwiająca organom państwowym (należącym, do różnych rodzajów władz) wzajemne kontrolowanie się pod kątem m.in. zgodności ich działania z konstytucją. W państwach federalnych określone znaczenie gwarancyjne ma ich związkowa struktura i kompetencje przyznane poszczególnym częściom składowym (tzw. wertykalny podział władz). Zapewnieniu realizacji konstytucji służy też niewątpliwie zasada jawności działania organów państwowych i poddanie ich kontroli ze strony opinii publicznej. Ponadto czasami do czynników sprzyjających przestrzeganiu konstytucji zalicza się tę okoliczność, iż większość naczelnych organów państwowych to ciała kolegialne; których członkowie mogą się wzajemnie kontrolować.