76244

Stosunek pracy i jego rodzaje

Pod pojęciem stosunku pracy należy rozumieć taki stosunek prawny, na podstawie którego pracownik zobowiązuje się do wykonania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Jeżeli pracownik wykonuje pracę na rzecz pracodawcy na podstawie umowy (za wyjątkiem umów zlecenia lub umów o dzieło) to bez względu na to jakie są zapisy zawarte w tej umowie, jest to stosunek pracy podporządkowanej.

Stosunek pracy może nawiązać osoba pełnoletnia, w niektórych przypadkach można zatrud-niać młodocianych (tylko tych, którzy skończyli szkołę podstawową, a tych którzy nie skoń-czyli szkoły podstawowej można zatrudnić tylko do przyuczenia do zawodu).

Stosunek pracy może być również zawarty z osoba częściowo ubezwłasnowolnioną, natomiast z mocy prawa nieważny jest stosunek pracy zawarty z osobę całkowicie ubezwłasnowolnioną.

Sposób powstania stosunku pracy

Powstanie stosunku pracy może nastąpić w drodze:

umownego stosunku pracy - umowa o prace w formie pisemnej,

mianowania - stworzenie stosunku pracy określonego jako stosunku służbowego, najczęściej dotyczy do organów administracji (sędziowie, prokuratorzy),

powołania - jest to sposób nawiązywania stosunku pracy przez właściwy organ na podstawie przepisów szczególnych, może być poprzedzone konkursem,

wyboru - dotyczy osób wybranych na stanowiska państwowe lub samorządowe,

spółdzielczego stosunku o pracę - stosunek między spółdzielnią a jej członkiem, dotyczy to głównie spółdzielczości pracy.

Umowa o pracę powinna określać postanowienia istotne elementy: rodzaj pracy i miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie za pracę,

termin rozpoczęcia pracy i czas jej trwania (na czas określony, nieokreślony, na czas wykona-nia określonej pracy, na okres próbny).

Obowiązki stron

Obowiązki pracodawcy:

pracodawca jest zobowiązany pracownikom, którzy podejmują pracę po raz pierwszy warunki sprzyjające właściwej adaptacji zawodowej i społecznej,

zaznajomić pracowników, którzy podejmują pracę z zakresem obowiązków oraz w jaki sposób ta praca ma być wykonana i uprawnienia pracownika.