DSC00378

wierzchni odlewu oraz pęcherzy wewnątrz ścianki odlewu w wyniku wydzielania się gazów z metalu. Wady tej unikamy przez zanurzenie odlewu w zimnej wodzie.

Powstawaniu pęcherzy i porów sprzyja również zbytnie przegrzanie i utlenianie metalu, zbytnia wilgotność i mała przepuszczalność masy, niedostateczne odpowietrzenie formy, niekierunkowe lub niejednoczesne krzepnięcie odlewu, węzły termiczne, nierównomierne lub nadmierne nagrzanie formy metalowej itp.

p -	- 101,	P -	- 103,	p n	- 107, P —	■ 204, P	— 401, P —	405,	P	H 411,
p -	-414,	P -	- 415,	P —	- 417, P —	418, P	— 419, P	421,	P	H 422,
p -	- 424,	P —	■ 425,	P —	426, P —	427, P	— 503, P —	505,	P	B 529,
p -	- 541,	P —	• 545,	P —	- 548, P —	559, P	— 568, P —	• 601	P	5 602,
p —	605,	P —	606,	P —	613, P —	614, P	— 620, P —	634,	P	— 638,
p —	641,	P —	709,	P —	711, P —	713, P	— 714, P —	728,	P	— 729,
p —	730,	P —	731,	P —	732, P —	733, P	— 734, P H	735,	P	— 803,
p —	804,	P —	806,	P —	807, P —	813, P ■	— 814, P —	815,	P	— 817,
p —	818,	P —	819,	P —	822, P —	824, P *	— 825, P —	826,	P •	— 827,
p —	837.

TOIN — 4021 Porowatość (sitowatośó)

Wada powstaje — podobnie jak poprzednia (WMN — 402) — najczęściej wskutek wydzielania się gazów z metalu podczas jego krzepnięcia oraz również wskutek wydzielania się gazów z formy. Jest ona charakterystyczna dla stopów stosunkowo słabo zagazowanych o składzie eutektycznym lub szerokim zakresie temperatur krzepnięcia. Bardzo często wada umiejscawia się w najpóźniej krzepnących partiach odlewu:

Jama skurczowa powstaje wskutek zmniejszania się objętości metalu przy krzepnięciu, jeśli ciekły metal nie może dopływać z nadlewu w celu uzupełnienia ubytku objętości.

P —	101,	P —	co o r-1	P	— 109,	P ~	201,	P —	202,	P	— 315,	P	— 502,
P —	504,	P —	508,	P	— 509,	P —	510,	P —	516*	P	— 519,	P	— 521,
P — p _	523, P — 644, P —		561, 807.	P	— 562,	P —	568,	p p|	621,	P	|| 638,	P	— 643.

P —	101,	P —	401,	P —	405,	P jg	411,	P	— 417,	P	— 418,	P	— 421,
P —	424,	P —	426,	P —	504,	P —	505,	P	— 506,	P	— 514,	i	— 523,
P —	529,	P —	541,	P —	549,	P —	559,	P	— 568,	P	— 602,	p	— 605,
P —	638,	P —	641,	P —	711,	P —	729,	P	— 731,	P	jp 732,	p	— 733,
P — P —	734, 827.	P —	735,	P —	804,	P —	807,	P	— 822,	P	— 825,	p	— 826,

WMN.— 403 Jama skurczowa

WMN — 4031 Rzadzizna

Rzadzizna stanowi rozrzuconą jamę skurczową. Powstaje ona wów<fl|Ki gdy krzepnięcie w całym porażonym wadą obszarze odbywa się w ciągu bardzo krótkiego* czasu (prawie równocześnie we wszystkich punki Następuje to zwykle w cienkich przekrojach odlewu, bądź też w

krojach grubych, jeśli nastąpiło silne przegrzanie formy powodujące wyrównanie temperatury w całym przekroju odlewu. W tych przypadkach ■ciekły metal nie może dopływać do miejsc, w których następuje krzepnięcie. Stopy o dużym zakresie temperatur krzepnięcia wykazują skłonność do tworzenia rzadzizn wskutek wczesnego powstawania siatki kryształów pierwotnych (dęndrytów), pomiędzy którymi faza ciekła tylko z trudnością może się przemieszczać. Poddanie fazy ciekłej, znajdującej się wewnątrz krzepnącego odlewu, działaniu dodatkowego ciśnienia ułatwia przemieszczanie się jej pomiędzy dendrytami i przeciwdziała tworzeniu się rza-dzizny.

p —	101,	P — 109,	P —	115,	p n	201,	P	— 202,	P —	205,	I —	218,
p —	315,	P — 502,	P —	504,	P —	508,	P	— 510,	P —	516,	P —	521,
p —	523,	P — 564,	p m	568,	P —	621,	P	— 638,	P —	807,	P —	834,

WMN — 404 Zażużlenie

Żużel przedostaje się do formy najczęściej z tygla, łyżki lub kadzi. Mogą się jednak zdarzyć wypadki zażużlenia powierzchni formy, szczególnie wówczas, gdy metal reaguje chemicznie ze składnikami zawartymi w masie formierskiej lub powłoce ochronnej. Zapalenie się metalu podczas zalewania formy może być również przyczyną zwiększenia możliwości powstawania zażużlenia. Stopy zawierające składniki łatwo reagujące ze składnikami masy formierskiej lub składniki, które tworzą trudno wypływające z ciekłego metalu tlenki, wykazują zwiększoną skłonność do za-żużleń. Na przykład stopy magnezu są bardziej skłonne do zażużleń niż stopy miedzi lub aluminium. Brązy aluminiowe i mosiądze manganowe wykazują większą skłonność do zażużleń niż np. brązy cynowe lub mosiądze zwykłe. Podobnie stopy aluminium z magnezem w porównaniu ze stopami aluminium-miedź należy ocenić jako bardziej skłonne do zażużleń.

Powstawaniu zażużleń sprzyja m. in. zalewanie formy żwirowanym strumieniem, powolne krzepnięcie odlewu, węzły termiczne, brak odzużlaczy lub ich niedostateczna ilość itp.

P —	101,	P	— 407,	P —	413,	P —	425,	P — 505,	P —	513,	P	— 515,
P —	531,	P	p 569,	P —	570,	P —	638,	P — 712,	P —	713.	P	— 728,
p —	730,	P	— 731,	P —	803,	P —	805,	P — 813,	P —	816,	P	gj 818,
p —	819,	P	— 822,	P —	825.

WMN — 405 Zapiaszezenie

Wada powstaję wskutek porwania przez strumień metalu cząstek j||||K formierskiej oddzielonych od powierzchni formy przez erozję lub wskutek

wytworzenia się		; strupa. Wypływ	rające ku	górze cząet	H gg|	to&u	»fura
trzymane	przez	występy formy	lub wytw	orroną już	warstw	wę idui
metalu. P — 203,	P —	207, P — 402,	p - ng	1 — 484,	H 1|	B *	||B
P — 413,	P —	416* P — 504,	g ii B	I ii 511	|||i	$31* P	H B
P — 551,	P —	554, P — 560,	P — 623,	11| 628,	I n	B i
P — 636,	p gS	709, P 1 807,	| H 814.	i — B	gai	g§9 I	W-