DSC00446 (10)

I.WHI

LXXXV

wlatylncgo. przebywał pod opieką Maciejowskie-go fl jego *g»'nu w 1550 r. i w || okresie wy-ieid^t na studia do Wioch oraz do Siedmiogrodu, przyuczy wszy sit; do poselstwa Padniewskiego w r. 1548. Następnie był dworzaninem biskupa Zebrzydowskiego i podkanclerzego Przerębskiego.

Z tym ostatnim podróżuje w orszaku królewskim^ do Gdańska i Królewca (1552), następnie do Wiednia. W latach 1557—1559 ponownie bawi na stu- j diach we Włoszech, gdzie prawdopodobnie w Pad- I wie studiuje prawo. Po powrocie zostaje sekretarzem w KańreTarii królewskiej, gdzie styka się znowu z przyjacielem A. Nideckim, A. Trzycieskim, I W. Kryskim, St. Wapowskim, J. Kochanowskim, I Wkrótce potem zostaje królewskim bibliotekarzem, I „starszym przy libraryjej". Używany przez króla I do różnych delikatnych misyj i sekretnej korespon- I dencji, zdobywa sobie jego zaufanie. Zapoznawszy u się bliżej z włoską kulturą i językiem, wielbiciel 1 ustroju republiki weneckiej, od chwili objęcia opie- 1 ki nad wspaniałym królewskim księgozbiorem do [ niego i do studiów humanistycznych mocno przy- ff wiązany, żyje Górnicki najpierw na dworze wileń- f skim swego mecenasa, potem od 1565 r. w Tyko-1 dnie, dokąd się z całą biblioteką przenosi. Rzadko wyjeżdża, oddany bibliotece, urzędowi starościńskiemu, rodzinie, różnym udrękom sądowym i go- i, spodarczym, odciągającym go od pracy literackiej, | do której, po wydaniu Dworzanina, dopiero pod

WOJCIECH KRYSKI

w charakterze posła do papieża, do królowej angielskiej Marii, do elektora brandenburskiego, do króla hisspfmslnp.rfr) były dowodem jego wybitnych zdolności dyplomatycznych. W czasie pobytu w Anglii poszukiwał w bibliotekach klasztornych tekstu dzieła Cicerona De republica. Umarł Kryski wcześnie w Pułtusku, mając lat 33, z wielkim żalem przyjaciół i całego dworu, który po nim przywdział żałobę ^M. Wspaniały pomnik nagrobny z piaskowca, dłuta jakiegoś włoskiego mistrza, zachowany do dziś w kościele w Drobninie koło Pułtuska, należy do wybitnych dzieł sztuki renesansowej. Okryty misternie odtworzoną zbroją, wytworny w_geści^, zwrócony ku widzowi leży Wojciech Kryski na trumnie, wsparty na prawym boku. Głowa szlachetnie piękna, okolona bujnym włosem i brodą; w nogach ozdobny hełm. Nad trumną i zmarłym, w dwóch symetrycznie rozmieszczonych wnękach — postaci żyjących jeszcze wówczas obojga rodziców w naturalnej wielkości. Uderza plastyką, siłą wyrazu i wymową gestu postać matki, pochylonej ku synowi i wpatrzonej w niego. U dołu pomnika obszerny napis, przytoczony w Herbach Paprockiego “.

^łł J. Kochanowski, Fraszki I, 59, 60. Datę zgonu Kryskiego oznaczano na rok 1566. Według Paprockiego Kryski pochowany został w Drobninie. Data zgonu, podana przez Paprockiego w przytoczonym przezeń łacińskim elogium, jest tak dokładna (24 listopada o 12 w nocy), że nikt nie kwestionował podanego tam wieku, którego Kryski dożył (lat 33) ani roku śmierci (1566).

^u Wiadomość o pomniku Kryskiego zawdzięczam Z. K ę-