DSC00499

Tranpiracyjno-kohezyjny mechanizm pobierania i transportu wody w roślinie

W liiciach wiązki przewodzące rozgałęziają się w sieć coraz drobniejszych struktur. Z ich zakończeń woda wnika do komórek parenchymatycznych otaczających wiązki i dalej do komórek mezofilu, zgodnie z gradientem potencjału wody w tych obszarach, wymuszonym przez transpirację. Przemieszczanie się wody w icianach komórkowych jest 50 razy szybsze niż ruch wody przez protoplast. Tą drogą odbywa się uzupełnianie strat wody w liściu, spowodowanych transpiracją.

Siły kohezji, powodujące wzajemne przyciąganie się cząsteczek wody, umożliwiają utrzymanie słupa wody w ksylemie pod napięciem. Obliczenia sił kohezji w ksylemie wykazały, że naprężenie to wynosi około 3 MPa. Naprężenie rzędu 2 MPa pozwala na przezwyciężenie przeciętnego oporu w ksylemie i podniesienie słupa cieczy na wysokość 100 m . Kolumna wody o wysokości 100 m wywiera jednak u podstawy ciśnienie 1 MPa. Uwzględnienie tego wykazuje, że potrzebne jest podciśnienie 3 MPa, aby podnieść słup wody na wysokość 100 m. Obliczono, że podciśnienie spowodowane transpiracją zupełnie wystarczy, by woda dotarła do koron najwyższych drzew.