DSC00652

‘sa:

V]

N

Nyifajlą,

Kp&.jaak J

i fagh*rf» J

I p,bryle elementarne w liczbie 3-4 tworzą wiązki zwane mikrofibrylami. a mikiofibryle I hczbie 200-400 są połączone w makrofibryle (fibryle) o grubości 0.2-0.5 pm, widoczne w mi-Eofcopie świetlnym (rys. 23.1).

celuloza emorfna

I Rys. 23.1. Schemat budowy icieny komórkowej

m\

np

Łańcuchy celulozy w obrębie mikrofibryli ułożone są w dwojaki sposób:

—    tworzą siatkę krystaliczną, tzw. celulozę krystaliczną — micele.

—    nieuporządkowany, tzw. celuloza parakrystaliczna — amorfna (rys. 25.1).

Pomiędzy kolejnymi micelami (5-6 nm średnicy i 60 nm długości) występują przestrzenie międzymicelarne o średnicy około 1 nm. Odpowiednio większe przestrzenie występują wśród mikro- i makrofi brył. Ten uporządkowany układ cząsteczek celulozy decyduje o właściwościach ktystalicznycb celulozy (występowanie zjawiska podwójnego załamania światła spolaryzowanego), a fibry lama postać celulozy, zawierająca liczne kanały różnej wielkości, umożliwia wnikanie wody i substancji niecelulozowych. Mikiofibryle z trudem ulegają degradacji i dzięki temu celuloza jest odporna na działanie mikroorganizmów, jak i czynników chemicznych.

Mechanizm biosyntezy celulozy i ułożenie mikrofibryl w ścianach komórek z wyjątkiem niektórych glonów i tapetum pylnikowego u roślin wyższych, gdzie synteza i transport celulozy zachodzi z udziałem cystern bądź pęcherzyków Golgiego, byl przedmiotem licznych hipotez. Istnieje pogląd, że prekursory celulozy syntetyzowane w siateczce śródplazmatycznej z materiału