DSC00658 (8)

778

LITURGIA GODZIN

R. Taft, The Liturgy of the Hours in East and West* CollegeviIle 1985, 217-291.

3. LG w niekatolickich wyznaniach na Zachodzie

a) LG w Kościele reformowanym

Pierwszym oficjum ukształtowanym po reformacji była luterańska LG. M. Luter w Deutsche Messe z 1526 pozostawił konkretne wskazania nt. modlitwy porannej i wieczornej. Podał je w j. łac. i niem. Podobne wzorce zostawił J. Bugenhagcn dla pn. Niemiec. Były także inne, mniejszej wagi. Wiele luterańskich Kirchenordmmgen (porządków kościelnych) kierowało się albo wskazaniami Lutra, albo dokonywało modyfikacji. Wskazania te jednak stały się szybko niepotrzebne, respektowano je tylko w kręgach pietystycznych. Pobożnościową funkcję LG Luter przeniósł do rodzin, do oratorium pastora i do szkól. Fryderyk Wilhelm III z Prus (1770-1840) próbował ożywić tę dziedzinę, jak i całą liturgię, ale odrodzenie przyniosła dopiero działalność T. Kliefota w pn. Niemczech i W. Loehe w Bawarii. Duże zasługi położyła także tzw. misja domowa, ruch diakonis ze swoim centrum pracy społecznej w Neuendettelsau. W wyniku działalności innych ruchów, w tym ruchu ekumenicznego, powstały pewne grupy religijne sprawujące LG. Niektóre z nich (Bracia Wspólnego Życia w Bawarii i Szwajcarii, Wspólnota Imshausen, Christus-bruderschaft) posługują się bardzo prostym oficjum. Inne posiadają oficjum bardziej rozbudowane. Należą do nich Siostry Maryi z Darmstadt, wspólnota w Grundchamp i Pomeyrol oraz najbardziej znana wspólnota protestancka braci w Taize w Burgundii.

Zainteresowanie LG nie ogranicza się tylko do kręgów monastycznych, obejmuje również laikat. Grupa chrześcijan szwajcarskich „Eglise et Liturgie” (Kościół i liturgia) opracowała Office dmn de cłiaque jottr (Oficjum na każdy dzień. wyd. R. Paąuier i A. Bardet, Nch 1953). Ukazało się także Stundengebet Bractwa św. Michała (Kas 1955), Allgememe evangelische Gebetbuch (1955), zbliżony do rzymskiego wyd. LG (brak Godziny czytań). Znaczne podobieństwo do rzymskiej LG wykazuje też Agende fur evangelisch-lutherische Gemeinde (B 1960). Jest ona przewidziana do odmawiania w rodzinach. Podobne publikacje pojawiły się w Szwecji (Tidegard) i w Danii (Tidebog). Najnowsza wersja luterańskiej Stundengebet z 1978. opracowana przez L. Branda (Augsburg 1978), posiada modlitwę poranną, wieczora.) i zamykającą dzień (Kompleta). Oficjum przewiduje milczenie po każdym psalmie i po czytaniu. W Nieszporach występuje słynny hymn Fos hilaron z Ps 140 (141). Lucemarium może być poprzedzone procesją z zapalonymi świecami.

H. Goltzen, Der tagliche Gottesdienst. Die Geschichte des Tagzeitengebets, setne Ordnrng unJ seine Emeuenmg in der Gegenwart, w: Leiturgia, III, Kas 1956, 187-294; B. H. Tnpp. The Office in the Lutheran, Reformed and Free Churches, w: G. Wainwright, The Siudy ofUturgy, Lo 1983,398n.

b) Oficjum w Kościołach Wolnych

Tzw. Kościoły Wolne (Free Churches) są radykalnym skrzydłem luteranizmu Charakteryzują się brakiem form, hołdują zasadzie prowadzenia swoich wyznawców przez Ducha Świętego. Zjawisko Kościołów Wolnych nie jest ani jednolite, ani proste. Kościół kongregacjonalistów np. posiada pewne formy modlitw. Jest to zasługą J. Huntcrsa (Devotionai Sentices for Public Worship - 8 wydań od 1903), a jeszcze bardziej W. F. Orcharda. następcy Huntersa. Opracował on Di\ ine Seryke, oficjum zbliżone w swej strukturze do analogicznego wydanego przez Cranmera.