DSC00809 (3)

Nacisk powierzchniowy w uchu widełek

F

ICO 000

2*<Mj ^— 2-6,5-3,2-10^{2 = 24 MPa} ^ ^{25 MPa}

Pozostałe wymiary połączenia

5    = 80 mm; e = d = 65 mm; h = l,5e ^ 98 mm; szerokość ucha 2e+d = _l95

6    = 2e = 130 mm; sprawdzenie łącznika na rozciąganie w przekroju IV (i ijn ^0lR’;

Zadanie. Zaprojektować widełkowe połączenie sworzniowe wg rysunkii 5.8, jjijH obciążenie zmienia się wahadłowo symetrycznie, w granicach F> — ±20 kN. Dobra* rodzaje materiału i pasowania. Obliczyć połączenie wytrzymałościowo, $

(dla stali StOS przyjęto w połączeniu k_Tj = 37 MPa).

22. Połączenia klinowe

Charakterystyka i klasyfikacja połączeń klinowych. Połączenia klinowe należą do kształtowych połączeń pośrednich. Przenoszonej obciążenie jest w nich równoważone jednak nie tylko siłami spójności łączników, ale również siłami tarcia (połączenie kształtowo-cierne).

Łącznikiem w połączeniu jest klin (rys. 5.9a), który ma dwie.powierzchnie robocze 1, płaskie lub walcowe, tworzące niewielki kąt rozwarcia a klina. Klin ma również dwie powierzchnie boczne 2 i dwie powierzchnie czołowe 3.

Bozróżniamy kliny dwustronne (symetryczne lub niesymhtfycpićl i jednostronne, najczęściej stosowane, gdyż są łatwiejsze w wykonaniu: i tańsze (rys. 5.9b-ś-d).

Rys. 5.9. Budowa i rodzaje klinów: a) budowa klina, b) klin dwustronny symetryczny, c)' — niesymetryczny, d) klin jednostronny

" Zbieżnością &. (duża delta) klina dwustronnego symetrycznego nazywa-

^wielkość

PI    _A    a

A =,    ■ ⁼2tg-y

pochyleniem A (duża lambda) klina jednostronnego nazywamy wielkość    _

(2)

W Idinie dwustronnym symetrycznym pochylenie każdej powierzchni roboczej wzglądem osi symetrii klina jest równe połowie zbieżności klina:

A - tg -y- — . W klinie jednostronnym, który możemy traktować jako

połowę klina dwustronnego, pojęcia zbieżności i pochylenia są jednoznaczne: &*= A.

— wzdłużne, tj. połączenia złączne o osi klina równoległej do osi

Połączenia klinowe można podzielić na:

części łączonych,

E poprzeczne, o osi prostopadłej,

— nastawę ze, umożliwiające regulowanie wzajemnego położenia części głównych połączenia.

Działanie klina. Przy wbijaniu klina za pomocą siły Q (rys. 5.1 Oa) reakcje i R₂. tulei i trzonu (drąga), oddziałujące na klin, są odchylone od kjerunku normalnej N do powierzchni roboczej o kąt tarcia g w kierunku przeciwnym do przesunięcia klina przy wbijapiu. Rysunek 5.10c przedstawia schematy trzech elementów mechanizmu klinowego i odpowiednie układy sił równoważących, a rysunek 5.1 Od — odpowiednie zamknięte wieloboki sił jako geometryczne warunki równowagi.

Wektor R_s stanowi reakcję działającą między trzonem i tuleją. Dla uproszczenia rozważań pominiemy stosunkowo nieznaczne tarcie między tymi częściami.

Rozpatrując zamknięty wielobok sił na rysunku 5.10d (rys. lewy), który jest zestawieniem dwóch pozostałych wieloboków (środkowego i prawego na r^s. 5.10d), otrzymamy dla klina jednostronnego z tarciem

(3)

<3 = F [tg (a+g)+tg ę]

Dla klina dwustronnego niesymetrycznego z tarciem Q = F [tg (cti + e)-t-tg (a₂+e)l Dla klina dwustronnego symetrycznego z tarciem j

Q = 2F • tg

Przy wybijaniu (wyciskaniu) klina — wskutek zmiany kierunku ruchu reakcje R_t i R_a są odchylone od normalnej w stronę przeciwną niż

139