Przechodzenie limfocytu przez ścianę naczynia poprzedzone jest adhezją limfocytu do śródbłonka naczynia. Istotną rolę w tym procesie spełniają cząsteczki adhezyjne. Cząsteczki te. obecne na powierzchni limfocytów, nazwano receptorami zasiedlania, a odpowiednie cząsteczki ,
obecne na powierzchni naczyń (głównie żyłek z wysokim śródbłonkiem) — adresynami naczy-niowymi. Ze względu na różnice w budowie i funkcji wśród cząsteczek adhezyjnych można wyróżnić: integryny, selektyny. cząsteczki immunoglobulinopodobne i kadheryny.
Krążenie umożliwia limfocytom rozpoznającym określony antygen, np. pochodzący z mikroorganizmów. szybkie zetknięcie się z tymi antygenami w przypadku ich wniknięcia do organizmu. Antygeny takie lokują się na powierzchni komórek dendrytycznyeh węzła, do którego przedostały się drogą limfy. Przesuwając się wzdłuż wypustek komórek dendrytycznyeh, limfocyty wędrujące zostają zatrzymane wtedy, gdy ich receptory skierowane są przeciw danemu antygenowi. W ten sposób zostaje zainicjowana odpowiedź immunologiczna.
Układ dopełniacza
kterfei
Układ dopełniacza obejmuje około 20 białek surowicy (niektóre o właściwościach proteaz). które aktywowane są w określonej kolejności w reakcji łańcuchowej przez kompleksy antygen--przeciwciało i wywierają swój efekt głównie w stosunku do błony komórkowej. Efekt ten ujawnia się w postaci lizy (zabicia) komórek, chemotaksji (przyciągania granulocytów i makrofagów) lub degranulacji (uwalniania ziaren z komórek tucznych). Po związaniu przeciwciała z komórką docelową na jej powierzchni aktywowane są w określonej kolejności składniki dopełniacza (rys. 31.8). Aktywacji składników CS do C9 towarzyszy pojawienie się ogniskowych uszkodzeń błony komórkowej prowadzących do zabicia komórki. Wydaje się, że składniki dopełniacza od C5 do C9.
CSb.6
rri
CSb, 6.7
CSb-6
,odP<n
C8
CSb-9
■'i
i
,n|
N
Rys, 31. 8. Klasyczna droga aktywacji dopełniacza. Kreska nad symbolem składnika lub kompleksu oznacza, ze ma on właściwości enzymatyczne
548