_ V jest objętością płynu przemieszczającego się przez ścianę naczynia włosowatego w jednostce czasu (minuta lub sekunda; przeliczenie wymaga odpowiedniej korekty współczynnika k).
- k oznacza współczynnik filtracji włośniczkowej;
- wielkość określoną wyrażeniem [(PL-Pj) - (Tce—rc,>j nazywamy efektywnym ciśnieniem filtracyjnym.
W warunkach prawidłowych (ryc. 5.1., I) ciśnienie hemodynamiczne* (Pc.) w części przytętniczej naczynia włosowatego otwartego dla przepływu krwi wynosi około 35 mm Hg (4,7 kPa), w części przyżylnej około 15 mm Hg (2,0 kPa). Ciśnienie płynu śródmiąższowego (P,) zależy od objętości tego płynu i od sprężystego oporu tkanki otaczającej naczynie włosowate; jest ono w warunkach prawidłowych niewielkie i ujemne; 1-3 mm Hg (0,13-0,39 kPa) poniżej ciśnienia atmosferycznego. Ciśnienie onkotyczne białek prawidłowego osocza krwi (tcc) wynosi około 25 mm Hg (3,32 kPa), ciśnie-
Ryc. 5.1. Przemieszczenia objętościowe płynu między krwią wypełniającą naczynie włosowate a płynem śródmiąższowym tkanki otaczającej naczynie (zmiany tzw. równowagi Star-linga) w okresie narastania wysięku zapalnego. I - warunki prawidłowe, naczynie otwarte dla przepływu krwi: II - okres tworzenia wysięku w toku ostrego zapalenia. NL - naczynie limfa-tyczne.
A - tętniczka; V - żyłka; Z - zwńeracz przedwłośniczkowy: I - w warunkach prawidłowych W' miarę zwężony (światło naczynia nie jest w tym miejscu ani zamknięte, ani maksymalnie rozszerzone); II - w okresie narastania wysięku maksymalnie rozszerzony; również i naczynie włosowate, podobnie jak tętniczka oraz żyłka, jest znacznie szersze. P - ciśnienie hemodynamiczne w naczyniu włosowatym; P, - ciśnienie płynu śródmiąższowego; 7tc - ciśnienie onkotyczne osocza krwi; n, - ciśnienie onkotyczne płynu śródmiąższowego. W warunkach prawidłowych (I) w części przytętniczej naczynia włosowatego wypadkowa sił Starlinga (za-kreskowana strzałka) kieruje się od wnętrza naczynia ku tkance pozanaczyniowej i część płynu opuszcza naczynie. W części przyżylnej, przeciwnie, wypadkowa skierowana jest ku wnę-trzu naczynia, do którego płyn powraca. W okresie narastania wysięku (II) w przebiegu ostrego zapalenia wypadkowa sił Starlinga. zarówno w części przytętniczej, jak i w części żylnej, skierowana jest od wnętrza naczynia ku jego otoczeniu: płyn przemieszcza się więc z naczynia do otaczającej tkanki. Dokładniejszy opis zamieszczono w tekście.
Autor mówi o ciśnieniu hemodynamicznym, ponieważ zależy ono przede wszystkim (choć
n|e wyłąCZnie) od czynności serca.