DSC00820

Prezentacja antygenów limfocytom T

Jak wspomniano, receptory limfocytów T, w przeciwieństwie do immunoglobulin, nie rozpoznają na ogól antygenów rozpuszczalnych, lecz antygeny związane z cząsteczkami MHC w błonie komórek prezentujących antygen. Prezentacja antygenów limfocytom T może zachodzić dwoma zasadniczymi drogami: przy udziale cząsteczek MHC klasy I (dotyczy to głównie antygenów syntetyzowanych w komórce prezentującej) i przy udziale cząsteczek MHC klasy II —dotyczy to przede wszystkim antygenów pochłoniętych przez komórkę drogą endocytozy.

Limfocyty T CD8 * rozpoznają antygeny syntetyzowane w komórce prezentującej, połączone z cząsteczkami MHC klasy I, natomiast limfocyty TCD4* rozpoznają antygeny pochłonięte przez komórkę prezentującą i prezentowane im w połączeniu z cząsteczkami MHC klasy II.

Ponieważ cząsteczki MHC klasy I występują powszechnie w organizmie, prawie wszystkie komórki zdolne są do prezentowania połączonych z tymi cząsteczkami antygenów. Jest to o tyle istotne, że antygenami syntetyzowanymi endogennie, których prezentacja limfocytom T wydaje sie najważniejsza dla przeżycia organizmu, są antygeny wirusowe. Dzięki temu każda komórka zakażona przez wirusy może być rozpoznana przez limfocyty T i może być np. zniszczona przez cytotoksyczne limfocyty T, co zapobiega szerzeniu się infekcji.

W prezentacji antygenów przy udziale cząsteczek MHC klasy 0 uczestniczą głównie komórki dendrytyczne, limfocyty B i makrofagi. Jak wspomniano, dotyczy to przede wszystkim, lecz nie wyłącznie, antygenów pochłoniętych przez komórkę prezentującą, np. bakteryjnych.

Celem prezentacji antygenu limfocytom T jest aktywacja tych komórek. W przypadku limfocytów Th aktywacja tama, w wyniku proliferacji i różnicowania, zainicjować przekształcenie ich w komórki, które poprzez wydzielane limfokiny będą wspomagać przekształcenie spoczynkowych limfocytów B i prekursorów limfocytów Tc w komórki efektorowe.

Ważną rolę w tym procesie odgrywają również pewne cząsteczki związane z błonami obydwu komórek i łączące się ze sobą w trakcie prezentacji antygenu.

Wszystkie te cząsteczki wzmagają oczywiście efektywność prezentacji, a szczególne znaczenie ma w tyra procesie interakcja CD2 z LFA-3.LFA-1 z ICAM-1 i CD28 z B7 (rys. 31.11).

Rys. 31. II. Struktury dodatkowe uczMniczące w prezentacji antygenu Motylowi T i w jego aktywacji

552